Voor de midscheepse evaluatie van het Roeselaarse stadsbestuur baseren we ons op de werken van zevenkampster Nafi Thiam.
Laten we maar meteen een open deur intrappen: een stad besturen is allerminst een eenvoudige opgave. Je moet trouw blijven aan haar DNA en toch durven innoveren met het oog op een betere toekomst. Scherpe verkiezingsbeloften belanden onvermijdelijk in de blender van het evenwichtig bestuursakkoord. Het financiële engagement van langlopende projecten mag daarbij krachtdadig optreden bij onvoorziene omstandigheden en de noodzakelijke beleidsruimte op de korte termijn niet beknotten. Besturen is leiden, maar evenzeer overleggen en constant achteromzien. Kortom, het vereist haast olympische kwaliteiten. Voor deze midscheepse evaluatie van het Roeselaarse stadsbestuur baseren we ons daarom op de werken van zevenkampster Nafi Thiam, nu al een van onze grootste Olympiërs ooit.
100 METER HORDEN: START MET HINDERNISSEN
De zevenkamp start met een loopnummer over 100 meter, waarbij de atletes zo snel en behendig mogelijk enkele vaste horden op hun baan moeten nemen. In de lokale politiek betekent dit: terugspoelen naar 14 oktober 2018 en de daaropvolgende coalitievorming. In tegenstelling tot 2012, toen een nek-aan-nekrace tussen CD&V en uitdager N-VA voor veel commotie zorgde, schudde de Roeselaarse kiezer de kaarten ditmaal veel eenduidiger. Grote slokop was CD&V, en dan vooral burgemeester Kris Declercq. Met bijna 11.500 voorkeurstemmen bleef hij de concurrentie ver voor. Zijn aanpak en beleid werden door de inwoners van Roeselare dus gesmaakt, enkel de coalitie moest nog worden opgetuigd. Coalitiepartner sp.a & de vernieuwers bleef aan boord, terwijl Groen verrassend de wacht werd aangezegd ten voordele van ouwe getrouwe Open VLD. Op papier viel deze centrumcoalitie te rijmen met het DNA van Roeselare als handelsstad, maar op welke manier gaf ze het beleid vervolgens gestalte?
HOOGSPRINGEN: STEILE AMBITIES
In het hoogspringen, een van Thiam's allerbeste disciplines, bestaat de kunst erin om de lat zo hoog mogelijk te leggen en er tegelijk nog over te gaan. De ambities van het nieuwe Roeselaarse bestuur werden neergepend in het bestuursakkoord 'Vooruit met Roeselare'. Dit akkoord werd met een moderne en professioneel ogende show voorgesteld in het cultureel centrum van de stad. Naar het beeld van de burgemeester koppelt het akkoord uitgekiend vakjargon ('quadruple helix netwerken', 'flankerend sportaanbod', 'geïntegreerde trajectplannen') aan de taal van de straat, en dat voor jong en oud ('chillinfrastructuur', 'volkscultuur', 'fietsdelen', 'dorpssfeer'). Het plan telt maar liefst 500 actiepunten, geclusterd rond 8 centrale thema's en gekoppeld aan de duurzame ontwikkelingsdoelstellingen. Wat opvalt, is de klemtoon op de zachtere beleidsdomeinen (betrokkenheid, verbondenheid, solidariteit) naast het klassieke speerpunt ondernemen. Na jaren van expansie, wil Roeselare vooral investeren in mensen.
KOGELSTOTEN: TRAGER IN BEWEGING
Bij het kogelstoten moeten de atletes al hun kracht aanwenden om de zware kogel zo ver mogelijk te werpen. Het stadsbeleid bestaat evenzeer uit thema's die veel inzet vereisen, maar trager in beweging komen. Zo lees je in het bestuursakkoord de slogan 'De belangrijkste wegen zijn onze luchtwegen'. De slogan refereert naar twee van de meest prangende beleidskwesties in Roeselare: mobiliteit en vergroening. Om de verkeersknoop echt te ontwarren is investeren in mobiliteit (parkeren, doorstroming, infrastructuur, fietscomfort) noodzakelijk. De huidige aanpak (kortparkeren, fietsstraten, meer zone-30, verkeersveilige schoolomgevingen) is een stap vooruit, al blijft mobiliteit het thema bij uitstek waar levenskwaliteit en ondernemen politiek én maatschappelijk verder verzoend moeten worden. Hetzelfde geldt voor de noodzakelijke vergroening van de stad. De inhaalbeweging is onmiskenbaar ingezet (ontharding en waterbeheersing, stadsrandbossen), maar de aanleg van een echt groene long blijft een uitdaging. Burgerinitiatieven trekken mee aan de kar om deze ambitie van het bestuur verder aan te scherpen.
200 METER: SNELLE WINST
Met de 200 meter is het aan het eind van dag 1 opnieuw tijd voor pure snelheid. We zien hoe Thiam op een voorlopige derde plaats landt en alle kansen op een tweede opeenvolgende titel behoudt. Halverwege de legislatuur kan ook het stadsbestuur van Roeselare terugblikken op enkele 'quick wins'. De stad moderniseert verder, de bevolking wordt actief en laagdrempelig geïnformeerd over het beleid, stadsdiensten werden tijdelijk verhuisd en het nieuwe ziekenhuis en een politiepost aan het station geopend, er is meer blauw én meer paars (gemeenschapswachten) op straat, tal van evenementen brengen leven in de brouwerij, sportinfrastructuur wordt vernieuwd en sociale diensten werden gecentraliseerd in een opgefriste locatie. Tegelijk is een groot deel van de beleidsagenda nog in uitvoering, en werden een aantal plannen uitgesteld. De schuldige? Voornamelijk corona uiteraard, maar daarover straks meer.
VERSPRINGEN: BLIK OP DE LANGE TERMIJN
Dag 2 vangt aan met verspringen. Na een harde aanloop en precieze timing trachten de atletes met hun sprong zo ver mogelijk te landen. Hoewel de stad de voorbije jaren al een grondige transformatie van haar publieke domein heeft ondergaan, staan er deze legislatuur opnieuw enkele grote projecten in de steigers (zozeer dat Roeselare weleens een permanente bouwwerf wordt genoemd). Aan het station komt een groot woon- en kantorencomplex, het kanaal Roeselare-Leie wordt opgewaardeerd, een woonwijk en bedrijventerrein zijn in volle ontwikkeling, de stadswijk Krottegem wordt aangepakt en de kroon op het werk moet het vernieuwde stadhuis worden – het eerste 100% duurzame stadhuis in Vlaanderen. Zoals wel vaker in de lokale politiek, worden veel van deze projecten opgeleverd tegen het einde van de legislatuur.
SPEERWERPEN: OPGELET VOOR BLESSURES
Na het verspringen kwam het moment waarvoor waarnemers toch hadden gevreesd. Tijdens de vorige Spelen blesseerde Thiam zich tijdens het speerwerpen aan de elleboog, een kwetsuur die als een schaduw boven Tokio zou blijven hangen. Het beleidsdomein dat dit beeld het dichtst benadert is wellicht dat van samenleven en integratie. De groei als centrumstad heeft Roeselare de voorbije jaren een multiculturele aanschijn gegeven, inclusief de uitdagingen die hiermee gepaard gaan. Dat het thema de Rodenbachstad bezighoudt, blijkt niet enkel uit losse gesprekken met inwoners. Bij de Vlaamse en federale verkiezingen van 2019 werd het Vlaams Belang in Roeselare de grootste, wat aanleiding gaf tot een controversieel krantenbericht over de multiculturele oude stadswijk Krottegem. Hoewel inwoners er dergelijke beeldvorming betreurden, is het stadsbestuur zich bewust van de uitdagingen en zet het sterk in op integratie als een verhaal van rechten en plichten. Net zoals dat bij Thiam het geval was, zal het durf vergen om de angst voor blessures achter zich te laten en voluit te gaan voor de beste worp mogelijk. Voor Nafi bleek het speerwerpen achteraf alvast niet de achilleshiel, maar de opstap naar haar tweede opeenvolgend goud.
Bij de Vlaamse en federale verkiezingen van 2019 werd het Vlaams Belang in Roeselare de grootste.
800 METER: WERK VAN LANGE ADEM
De afsluiter van de zevenkamp is de 800 meter, op vlak van fysieke inspanning een van de allerzwaarste disciplines. Aan het einde van de wedstrijd betekent het doorgaans aanklampen, maar ook tactisch lopen en, als het goed gaat, consolideren. Voor een stad anno 2021 ligt de link met het sociaal beleid voor de hand. Dit beleid, waaronder bijvoorbeeld armoede, wonen en zorg vallen, is een werk van lange adem dat veel tactisch inzicht vergt. In Roeselare zorgden de integratie van gemeente en OCMW voor een meer integraal sociaal beleid, werd een armoedetoets ingevoerd, kortetermijnprojecten uitgerold en een bredere visie ontwikkeld. Tegelijk blijft voor mensen in (kans)armoede de digitale kloof bestaan en de gespecialiseerde gezondheidszorg moeilijk bereikbaar. Goede intenties dienen verzoend met beschikbare budgettaire ruimte en de noodzakelijke structurele oplossingen voor de lange termijn. Dezelfde afweging gaat trouwens op voor de ambitie om van Roeselare een 100% klimaatneutrale stad te maken tegen 2050.
AAN DE MEET: ONTLADING EN TOEKOMST
Thiam kwam na zeven disciplines uiteindelijk als tweevoudig olympisch kampioene over de meet. Toch zagen we geen uitbundige taferelen, maar vooral ontlading door de mentale belasting die de voorbije dagen en jaren zo drukkend was geweest. Lokale besturen werden door de coronapandemie eveneens abrupt geconfronteerd met de aloude wijsheid dat een wedstrijd zowel met het hoofd als met de benen wordt gewonnen. Roeselare zette alle zeilen bij om de meest getroffen groepen tijdens de coronacrisis te ondersteunen (bijvoorbeeld met initiatieven tegen eenzaamheid en voor digitale ondersteuning, economische relance en ondersteuning van horeca, verenigingen en ondernemingen). Net als in de topsport vergt dit trainingsarbeid die de schijnwerpers vaak niet haalt. De snelheid en deskundigheid waarmee het vaccinatiecentrum voor de stad en haar omliggende gemeenten werd opgetuigd, was (net als de contactopsporing) bijvoorbeeld treffend voor de spilfunctie die Roeselare binnen de regionale samenwerking Midwest vervult.
Het vaccinatiecentrum voor de stad en haar omliggende gemeenten werd snel en deskundig opgetuigd.
Tot slot nog dit. We kunnen het niet over het olympisch goud van Thiam hebben zonder de veelbelovende prestatie van landgenote Noor Vidts te vermelden. Ook zij presteerde op topniveau en geldt als grote belofte voor de komende jaren. In Roeselare is de politieke competitie van oudsher niet min. Zo is de oppositie vaak hard, maar constructief. Op vandaag vraagt ze aandacht voor de financiële impact van corona en het investeringsbeleid van de stad, en voor een betere interne informatiedoorstroming. Het bestuur anticipeerde zelf op de politieke toekomst door reeds van bij de eedaflegging een grondige vernieuwing van het college halverwege de legislatuur aan te kondigen. Roeselare zet daarnaast in op burgerparticipatie, maar de omslag naar volwaardige participatietrajecten blijft een leerproces. Het is daarom uitkijken naar de tweede helft van de legislatuur, die bepalend zal zijn voor het bilan van deze bestuursploeg. Net zoals in de meerkamp zal het daarbij de meest complete prestatie zijn die finaal de doorslag geeft.
Samenleving & Politiek, Jaargang 28, 2021, nr. 8 (oktober), pagina 72 tot 75
HALVERWEGE DE LOKALE LEGISLATUUR (2018-2024)
Abonneer je op Samenleving & Politiek
Het magazine verschijnt 10 keer per jaar; niet in juli en augustus.
Proefnummer? Factuur? Contacteer ons via
info@sampol.be
of op 09 267 35 31.
Het abonnementsgeld gaat jaarlijks automatisch van je rekening. Het abonnement kan je op elk moment opzeggen. Lees de
Algemene voorwaarden.
Je betaalt liever via overschrijving?
Abonneren kan ook uit het buitenland.
*Ontdek onze SamPol draagtas.