Het geruzie en de spelletjes van Oranje-blauw van de voorbije zes maanden heeft geleid tot gezichtsverlies voor de hele politieke wereld. Ik hoop dat de meerderheidspartijen er de komende maanden alles aan zullen doen om het vertrouwen van de kiezer in onze democratische instellingen te herstellen. De politiek heeft veel krediet verloren. Laten wij nu werken aan het herstel.
Voor 2008 wensen we de mensen een stabiele regering toe, die sociale oplossingen kan aanreiken voor de daling van de koopkracht en een ambitieus milieubeleid voert. Op internationaal vlak hopen we op een gunstig verloop van het vredesoverleg voor het Midden-Oosten.

Een terugblik op 2007

Ik geef kort enkele gebeurtenissen die me zijn bijgebleven:
- De verkiezingen van 10 juni, die aanleiding hebben gegeven tot een meer dan zes maanden lange zoektocht naar een regering. De overwinning voor Ecolo, van 4 naar 8 volksvertegenwoordigers, en de terugkeer van Groen!, met vier kamerleden in het federaal parlement.
- De lange regeringsvorming. Een heropleving van het Belgisch gevoel (bijvoorbeeld de Belgische vlaggen aan de ramen in Brussel en de samenwerking tussen De Standaard en Le Soir). De dubieuze rol van de Nieuw-Vlaamse Alliantie (N-VA).
- Het Parlement dat aan belang wint bij gebrek aan regering.
- Klimaatconferentie in Bali midden december. Een nieuw internationaal klimaatakkoord dat ten laatste tegen 2009 op tafel moet liggen en tegen 2012 in werking moet treden omdat dan het Kyotoprotocol afloopt. Het is dringend nodig dat meer landen veel scherpere doelstellingen nastreven: de vermindering van de uitstoot van broeikasgassen en overdracht van technologie, zodat de ontwikkelingslanden zich duurzamer kunnen ontwikkelen. Het is noodzakelijk dat er een akkoord komt dat ondertekend wordt door landen zoals VS en China (de grootste vervuilers op wereldvlak).
- De samenkomst van de groene jongeren uit heel België: weekend in Namen georganiseerd door Ecolo-J en Jong Groen! (16-17-18 november)
- De kwestie BHV en de eenzijdige stemming voor de splitsing van Brussel-Halle-Vilvoorde van de ene tegen de andere gemeenschap in de Kamercommissie Binnenlandse Zaken. De onthouding van federaal parlementslid Tinne van der Straeten (Groen!), als enige Vlaamse politica.
- Op internationaal vlak: Nobelprijs voor de Vrede toegekend aan de Amerikaanse voormalige vicepresident Al Gore en het VN-klimaatpanel Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) voor hun strijd voor de bescherming van het klimaat.
- Moord op Benazir Bhutto. Ze was de eerste vrouwelijke premier in een islamistische republiek en symboliseerde de hoop voor een democratisch proces in Pakistan. Deze moord baart zorgen voor de regio in 2008. Het is overigens een vrouw die ik sinds 1988 bewonder, toen ik nog Internationale Betrekkingen studeerde en haar eerste weken als premier met veel interesse volgde.

Wat is de inzet voor 2008?

In 2007 is men op planetair niveau bewust geworden van de enorme klimatologische uitdaging die ons te wachten staat. In 2008 zullen de groenen moeten kunnen aantonen dat juist deze uitdaging kan leiden tot nieuwe werkgelegenheid, extra creativiteit en stimulatie van research, en ervoor zorgen dat alle generaties in hun behoeften kunnen voldoen. De planeet redden moet een plezier worden en dit ook blijven.

Waar moet het volgend jaar politiek over gaan?

Het land heeft nu een interim-regering. De vraag die zich stelt, is waar deze ‘negentig dagen regering’ naartoe gaat. De teller over het uitblijven van een nieuwe regering is gestopt maar de teller van de gas- en elektriciteitsfactuur blijft verder lopen. Stijgende prijzen voor voeding en stookolie breken record na record. De automatische loonindexering zal voor vele gezinnen onvoldoende zijn. Gezinnen met een laag inkomen spenderen een veel groter deel van hun inkomen aan basisuitgaven zoals voeding en energie.
De groenen hebben dan ook grote vragen bij de interim-beleidsverklaring en de tien punten die erin worden voorgesteld. Een interim-beleidsverklaring waarin nergens een begin van aanpak van de klimaatcrisis wordt gemeld, noch uitzicht wordt gesteld op de welvaartsvastheid van de uitkeringen en vooral geen duidelijkheid wordt gegeven over de begroting die dat moet waarmaken.
Begin december werd in Bali de VN-klimaatconferentie afgesloten. Alle landen, ook de Verenigde Staten, schaarden zich achter een stappenplan dat moet leiden tot een globaal internationaal klimaatakkoord voor de periode na 2012. De komende twee jaar zijn cruciaal in de strijd tegen de klimaatcrisis. Ook een interim-regering moet handelen. In de interim-beleidsverklaring vindt men echter geen duidelijke engagementen ten opzichte van Kyoto II. Dat terwijl ons buurland Duitsland zich verbindt voor een CO₂-reductie van 40% tegen 2020. Wij hopen dat Minister van Klimaat Paul Magnette gebruik maakt van die drie maanden om een ambitieuze klimaatwet te maken met eigen Belgische klimaatdoelstellingen.

De ecologisten, zowel in het noorden als in het zuiden, zijn er zich van bewust dat een hervorming van de overheid nodig is om een moderne federale staat te bouwen die op de ecologische, sociale en maatschappelijke uitdagingen kan antwoorden. We hebben nooit gedacht dat een overheid, welke ook, ooit een volledig definitieve vorm kan hebben. Maar dat kan alleen in een dialoog tussen de gemeenschappen. We hebben trouwens ook niet gewacht op de Groep van Twaalf om tussen groenen samen na te denken over wat nodig is om de solidariteit en doeltreffendheid van België te versterken.
Ecolo vormt één fractie met de vier kamerleden van Groen!. We begrijpen daardoor elkaars gevoeligheden beter. We wilden over de taalgrens heen het signaal geven dat het mogelijk is om een dialoog aan te gaan. We protesteerden samen tegen het slecht bestuur dat voortkomt uit de lang aanslepende onderhandelingen. Begin december organiseerden we een gezamenlijk colloquium over de staatshervorming. Sprekers uit de academische wereld kwamen hun visie uiteenzetten over diverse aspecten van een moderne, transparante staatsinrichting. We geloven dat een goed werkend België meer is dan een optelsom van verlanglijstjes met te regionaliseren of te herfederaliseren bevoegdheden. Samen met Groen! zijn we voor een federale kieskring en voor een herfederalisering van bepaalde bevoegdheden. De bedoeling van een dergelijke federale kieskring is om politici ook te sensibiliseren voor de verwachtingen uit de ‘andere’ gemeenschap. Momenteel kan een kiezer in Vlaanderen geen oordeel uitbrengen over een Brussels of Waals minister. Omgekeerd kan een kiezer in Brussel of Wallonië niet stemmen over de ministers uit Vlaanderen. Een federale kieskring zou er voor zorgen dat de federale ministers tegenover de volledige Belgische bevolking verantwoording moeten afleggen. Dit zou uit democratisch oogpunt een grote meerwaarde opleveren. We hopen dat de dialoog er ook door versterkt wordt.

De Groenen zijn in de eerste plaats ecologisten en pas op de tweede plaats Europeaan, Belg, Waal, Vlaming of Brusselaar. Luchtvervuiling en klimaatopwarming stoppen niet aan de taal- of landsgrenzen!

Jean-Michel Javaux
Co-voorzitter Ecolo

klimaat

Samenleving & Politiek, Jaargang 15, 2008, nr. 1 (januari), pagina 13 tot 15

• nieuwjaarsbrief
• klimaat