Na haar afgetekende verkiezingsoverwinning van 7 juni is CD&V ook als overwinnaar uit de bus gekomen in de Vlaamse en Brusselse regeringsonderhandelingen. Met de herschikking van de federale regering en het vertrek van De Gucht, versterkte CD&V zich ook in de federale regering. Guy Vanhengel mag dan wel een politiek talent heten en electoraal succes boeken in Brussel, het blijft echter nog maar de vraag of hij in 2011 de campagne van de Open Vld kan dragen. De beperkte zichtbaarheid van boegbeelden is niet alleen een probleem van Open Vld, maar ook van sp.a en Groen!. Wat een schril contrast met CD&V. Niet minder dan twaalf ministersposten hebben vandaag een CD&V-signatuur. Het lijstje van ministers en staatssecretarissen oogt indrukwekkend: Herman Van Rompuy, Steven Vanackere, Pieter De Crem, Stefaan De Clerck, Yves Leterme, Etienne Schouppe, Carl Devlies, Kris Peeters, Jo Vandeurzen, Hilde Crevits, Joke Schauvliege en Brigitte Grouwels.

Hoewel de helft van de Vlaamse CD&V-ministers een vrouw is, is het op z’n zachtst gezegd merkwaardig dat de zeven excellenties in de federale regering allemaal mannen zijn. Misschien zijn de vrouwelijke CD&V-politici té verstandig om deel te nemen aan een federale regering die zich steeds vaster lijkt te rijden in een surrealistisch schouwspel. Alvast één CD&V politica schatte de situatie correct in. Inge Vervotte had vrij snel door dat er geen eer te rapen viel aan de strategische politieke spelletjes in de federale regering. Ze plaatste zichzelf even op de achtergrond, wat herbronnen in de luwte, studeren in Engeland en een beeld creëren van rechtlijnig principieel politica met een sterke onthechtheid aan de politiek. Het electoraal goudhaantje kan het zich permitteren. Zij slaagt er in om maanden uit de media te blijven en zich toch te handhaven in de ranking van populairste politici. Iedereen weet wat er zal gebeuren wanneer zij werkelijk terug op het voorplan zal treden. Lang zal dit niet meer duren, het is wachten op het juiste moment. Een gelouterd politica zal opstaan en haar geloofwaardigheid zal zijn gegroeid. Ongetwijfeld zal zij, opnieuw samen met Yves Leterme, het boegbeeld worden van CD&V in de verkiezingscampagne van 2011. De nieuwe Minister van Buitenlandse Zaken heeft zijn comeback al helemaal gemaakt. Met sterke persoonlijke scores op verschillende CD&V lijsten tijdens de Vlaamse en Europese verkiezingen, maakte hij vriend en vijand, binnen en buiten de partij, duidelijk dat hij niet uit de Wetstraat is weg te denken. Als minister, en niet als premier, kan hij opnieuw zijn geliefkoosde positie van underdog uitspelen in de campagne. Vervotte en Leterme zullen het succesverhaal van 2005 en 2007 willen herhalen. Ze hebben zichzelf alvast in een ideale positie geplaatst.
De herschikking van federale regering tijdens de zomermaanden was niettemin nog maar eens een slecht opgevoerd theaterstuk waar alleen politici en Wetstraatwatchers interesse voor kunnen betonen. Het idee van postjes pakken, platte machtspolitiek en inhoudelijk immobilisme werd er weer eens door bevestigd. Het overgrote deel van de bevolking volgt ondertussen allang niet meer, en terecht. De strategische spelletjes die in de meeste partijhoofdkwartieren worden gespeeld, zijn van zo’n bedenkelijk niveau dat mensen zich verder blijven afkeren van de politiek.

CD&V, onder leiding van Kris Peeters, heeft nochtans een mooie erelijst bij elkaar gesprokkeld in de vorming van de Vlaamse Regering. Niet zozeer met de inhoud, dat hoeft ook niet in een partijlandschap waar alle partijen zowat op elkaar gelijken, maar vooral met het binnenhalen van homogene bevoegdheidspakketten voor haar ministers. Hilde Crevits heeft de bevoegdheid verworven over openbare werken én mobiliteit, wat in de vorige regering kunstmatig van elkaar gescheiden was. Vandeurzen heeft het homogene bevoegdheidspakket van welzijn, gezin en volksgezondheid onder zijn vleugels, en Joke Schauvliege krijgt cultuur, leefmilieu en natuur. De enige twee andere ministers in de Vlaamse regering die met min of meer zware en coherente bevoegdheidspakketten kunnen werken zijn Pascal Smet (sp.a), voornamelijk met de bevoegdheid onderwijs, en Philippe Muyters (N-VA) met onder andere ruimtelijke ordening, werk, financiën en begroting. De sp.a is er zelfs in geslaagd de bevoegdheid over energie en een nieuw op te richten energiemaatschappij te versnipperen over twee verschillende sp.a-ministers. Opmerkelijk is dat zowel Gennez als De Wever en hun entourage kozen voor onverkozen managers in deze regering. Waarschijnlijk zochten ze hun inspiratie bij het onwaarschijnlijk electoraal succesverhaal van Kris Peeters. De toekomst zal uitwijzen of ze het bij het rechte eind hebben.
Voor CD&V hoefde een wit konijn deze keer niet. Het heeft zich in de onderhandelingen, de bevoegdheidsverdeling en de toewijzing van de ministerposten in een uitstekende uitgangspositie gemanoeuvreerd voor de Vlaamse verkiezingen van 2014: Kris Peeters in Antwerpen, Jo Vandeurzen in Limburg, Joke Schauvliege in Oost-Vlaanderen en Hilde Crevits in West-Vlaanderen. Alleen Vlaams-Brabant ontbreekt, maar dat wordt gemakkelijk opgevangen door één van de zeven kopstukken in de federale regering. Met de zeven ministers in die federale regering en met Inge Vervotte kan de CD&V voorzitter de volgende verkiezingen met een gerust hart voorbereiden.

De inhoud heeft CD&V ondertussen allang aan de kant geschoven. Tijdens de verkiezingscampagne voor de afgelopen verkiezingen bleek dat CD&V geen echt programma de ether instuurde, geen breekpunten durfde te formuleren. Angstvallig werd de inhoud vermeden. Er werd vooral gehamerd op sterke mensen in moeilijke tijden. De CD&V is er perfect in geslaagd om de kiezers ogenschijnlijk geloofwaardige, betrouwbare en rechtlijnige politici aan te bieden. Politici die pragmatisch en degelijk overkomen, het CD&V-merk bij uitstek. Het is onvoorstelbaar hoe Kris Peeters op zo’n korte tijd, weliswaar met de bonus van Minister-President, tot zo’n populair figuur is kunnen uitgroeien. Uiteraard zit hij in de ploeg die sociologisch en organisatorisch het best is ingebed in Vlaanderen. Maar Yves Leterme als Minister-President op zo’n korte termijn doen vergeten, dat is de meesten niet gegeven.

Federaal liggen de kaarten iets anders. Daar werd het concept goed bestuur ingeruild voor geen bestuur en zullen communautaire thema’s opnieuw centraal komen te staan in de campagne. Het zal gaan over de financiering van de federale kas en de rol die de gemeenschappen en gewesten hierin moeten spelen. Maar ook federaal slaagt CD&V erin het grote misverstand dat er anders en beter zou worden bestuurd, vakkundig overboord te gooien en te vervangen door degelijk en wijs leiderschap. En iedereen, ook de kiezer, lijkt dit te aanvaarden. Politici staan in dit kader niet langer voor een mobiliserend (ideologisch) project en visie. Politici horen binnen dit politiek referentiekader enkel over te komen als degelijke bestuurders. Het is waarschijnlijk de tijdsgeest. Het zal CD&V worst wezen, het past zich aan als een kameleon en het weet dat in een land van electorale dwergen er altijd plaats is voor een reus.

Patrick Vander Weyden
Hoofdredacteur Samenleving en politiek

edito - regeerakkoord - verkiezingen

Samenleving & Politiek, Jaargang 16, 2009, nr. 7 (september), pagina 1 tot 3

• edito
• regeerakkoord
• verkiezingen
• redactioneel