Ikzelf begrijp als geen ander hoe essentieel het is om je stem te laten horen. Opgegroeid in een vluchtelingenkamp in Libanon en nu actief in België, heb ik firsthand ervaren hoe belangrijk participatie en inclusiviteit zijn. Mijn reis van vluchteling naar stemgerechtigde verliep niet zonder obstakels. Het is een reis die me niet alleen nieuwe kansen heeft gegeven, maar die me ook de noodzaak van stemmen en inclusiviteit heeft laten inzien.

Ik leerde ook hoe belangrijk het is om jongeren te ondersteunen in de strijd tegen extreemrechts. Terwijl extreemrechts steeds meer invloed krijgt en stemmen wint, is het cruciaal dat we goed geïnformeerde en actieve jongeren op de voorgrond plaatsen. Op deze manier creëren we een krachtige tegenbeweging die een bron van hoop is in deze uitdagende tijden.

MIJN REIS VAN VLUCHTELING NAAR STEMGERECHTIGDE

Een leerkracht van OKAN (Onthaalonderwijs voor anderstalige kinderen) gaf me als één van de eersten een gevoel van volwaardigheid. Dankzij haar voelde ik dat ik een plek in de maatschappij verdiende en dat ik die ook kon invullen. Ze leerde me de waarde van jongeren inzien: ik kon en kan iets betekenen. Zo leerde ik dat het wel degelijk mogelijk is om onderwijs op maat aan te bieden aan jongeren.

In 2019 kreeg ik voor het eerst de kans om te stemmen in België. Ik was toen 20 jaar. Dat moment markeerde mijn intrede in de Belgische samenleving, en mijn eerste stap als burger in de politieke wereld. Ik herinner me nog de dag van de verkiezingen. Ik stond op, vol motivatie om voor het eerst te stemmen en ervaarde voor het eerst het gevoel van een echte burger. Eindelijk was ik iemand wiens stem telde in de maatschappij.

In 2019 kreeg ik voor het eerst de kans om te stemmen in België. Ik was toen 20 jaar. Eindelijk was ik iemand wiens stem telde in de maatschappij.

Bij die stemgang keek ik met bezorgdheid naar extreemrechts. De groeiende invloed van Vlaams Belang wekte angst op bij mij voor de impact van zijn ideologie op onze samenleving. De standpunten van extreemrechts leken me een bedreiging voor de inclusiviteit en democratische waarden die ik zo belangrijk vind. Het maakte me des te gemotiveerder om jongeren te betrekken en hen bewust te maken van de gebeurtenissen in de politiek, en de noodzaak om extremisme tegen te gaan.

GROTE BEHOEFTE AAN SAMENHORIGHEID

Vandaag ben ik opbouwwerker bij SAAMO Antwerpen en vrijwilliger bij Youth Unity Empowerment (YUE). Ik voel een diepe verbondenheid met de jongeren in kwetsbare posities waarmee ik in contact kom. Ik herken mezelf in hun behoeften en noden, omdat ik hetzelfde pad heb bewandeld. Die persoonlijke ervaring stelt me in staat om het gevoel van uitsluiting te begrijpen dat velen met zich meedragen.

Youth Unity Empowerment (YUE) is een jongerenorganisatie die zich inzet om het belang van mensenrechten en kinderrechten onder de aandacht te brengen. De oprichting van YUE kwam voort uit protesten tegen schendingen van mensenrechten. Jongeren werden op verschillende plekken verteld dat ze niet over conflicten mochten praten, maar ze voelden de noodzaak om hierover samen te discussiëren reflecteren.

Zo begonnen ze met met drie om het conflict in Palestina maatschappelijk aan te kaarten. Dag na dag groeide dit initiatief, omdat bleek dat er een grote behoefte aan samenhorigheid was onder de jongeren. Een klein project groeide uit tot een officiële vzw. Samen met de jongeren hebben we nagedacht over de naam en de thema's. Vandaag zijn we met honderden jongeren actief binnen YUE als vrijwilligers.

ZWARTE ZONDAG? OF TOCH NIET?

Op 9 juni kwamen we met de jongeren van Youth Unity Empowerment (YUE) samen om de verkiezingsuitslagen te volgen. De sfeer was geladen. Er was veel te doen om de verkiezingsresultaten, wat aantoonde hoezeer deze verkiezingen de jongeren verontrustte. Dit jaar was de aandacht onder jongeren opmerkelijk groter dan normaal, wat duidt op een toenemende bezorgdheid over de politieke richting van onze samenleving.

De jongeren van Youth Unity Empowerment omhelsden elkaar met de oprechte vreugde. "Toch geen Zwarte Zondag!"

Het binnenlopen van de uitslagen was erg spannend. Hoewel Vlaams Belang niet de grote overwinning behaalde die sommigen vreesden, eindigde deze partij als tweede in Vlaanderen. Dit leidde tot gemengde reactie: opluchting dat de extreemrechtse dreiging niet het hoogste niveau had bereikt, maar ook bezorgdheid over het feit dat extreemrechts toch weer veel stemmen had gehaald. De jongeren van YUE vierden en omhelsden elkaar met de oprechte vreugde. "Toch geen Zwarte Zondag!" Dit benadrukte hun bezorgdheid over de opmars van extreemrechts.

Als voorzitter van YUE vraag ik me af hoe het komt dat extreemrechts zulke hoge toppen scheert. Ligt het aan hun strategische campagnes of spelen andere factoren een rol? De campagne-inspanningen van extreemrechts zijn vaak doordrenkt met polariserende retoriek die de maatschappelijke spanningen aanwakkert. Deze strategieën lijken effectief in het aanspreken van een angstig publiek, dat gevoelig is voor de simplistische en vaak misleidende boodschappen die door deze partijen worden verspreid.

JONGEREN KWETSBAAR VOOR DESINFORMATIE

Een belangrijke factor is de rol van media, en dan zeker van sociale media. Jongeren zijn constant verbonden met platforms zoals TikTok en Instagram, waar ze een overvloed aan informatie tegenkomen. Echter, de scheidslijn tussen feit en fictie vervaagt door de algoritmes en kunstmatige intelligentie die vaak actuele en polariserende inhoud bevorderen om betrokkenheid te maximaliseren.

Voor 9 juni werden jongeren overspoeld met video's en berichten die bedoeld waren om emotionele reacties uit te lokken.

Voor de verkiezingen van 9 juni werden jongeren overspoeld met video's en berichten die bedoeld waren om emotionele reacties uit te lokken. De visuele aantrekkingskracht en het virale karakter van deze content kunnen de kritische denkcapaciteit ondermijnen en een vervormd beeld van de werkelijkheid creëren. Dit benadrukt de noodzaak van een diepgaander begrip van hoe informatie wordt gepresenteerd en de impact daarvan op de beleving van politieke kwesties.

Het gebrek aan achtergrondkennis en politieke vorming bij jongeren maakt hen bijzonder kwetsbaar voor deze vormen van desinformatie. Zonder voldoende inzicht in historische en politieke contexten kunnen jongeren de werkelijke gevolgen van politieke keuzes moeilijk inschatten. Dit tekort in kennis kan hen vatbaar maken voor extreemrechts.

KRITISCHE BLIK ONTWIKKELEN

Het is dus van cruciaal belang dat we jongeren beter informeren en onderwijzen over politiek en mediawijsheid. Door hen te voorzien van de nodige kennis en vaardigheden, kunnen ze beter begrijpen wat er op het spel staat en waarom bepaalde momenten in de politiek van groot belang zijn. Jongeren willen actief deelnemen aan de samenleving en invloed uitoefenen op de richting van hun toekomst, maar ze hebben vaak meer begeleiding en vertrouwen nodig om dit effectief te doen.

Het is van cruciaal belang dat we jongeren beter informeren en onderwijzen over politiek en mediawijsheid.

Het is onze verantwoordelijkheid om een omgeving te creëren waarin jongeren niet alleen gehoord worden, maar ook goed voorbereid zijn om een bewuste bijdrage te leveren aan het politieke debat. Door hen te ondersteunen in het ontwikkelen van een kritische blik en een goed begrip van politieke dynamieken, kunnen we samen een sterke basis vormen tegen extreemrechts en bijdragen aan een inclusieve en democratische samenleving. Het is aan ons allen om deze uitdaging aan te gaan en ervoor te zorgen dat de toekomst niet wordt bepaald door verdeeldheid en angst, maar door inclusiviteit en kennis.

Deze bijdrage verscheen in de Zomerreeks 2024 - Verzet van Samenleving & Politiek.

• jongeren
• extreemrechts
• Vlaams Belang
• verzet2024