Via middelen van het Departement Werk en Sociale Economie (WSE) startte SAAMO in september 2022 met een naai- en fietsatelier in Willebroek, twee bedrijfsactiviteiten gekozen op basis van een wijkanalyse en gesprekken met lokale partners. De Werkplek startte heel klein, met twee vrijwilligers, maar groeide snel uit tot een project met vandaag 12 medewerkers.

NURAN EN HIND

Nuran en Hind vertellen wat de Werkplek voor hen betekent.

"Ik ben Nuran, ik ben 54 jaar en woon al 32 jaar in Willebroek. Acht jaar geleden kreeg ik een defibrillator en van de dokter mag ik geen zwaar werk meer doen. Mijn drie kinderen zijn het huis uit. Ik voelde me ziek en alleen. Ik dacht dat ik niets meer kon. Maar toen leerde ik de Werkplek kennen. Toevallig wandelde ik er voorbij. Een medewerker van SAAMO sprak me aan en vertelde me over het naaiatelier. Het klonk interessant, want ik kan heel goed stikken en breien. Nu werk ik er. Op twee maanden tijd maakte het project een ander mens van me. Ik ben weer gelukkig. Belangrijk voor mij is het sociale, het contact met de andere deelnemers. En dat ik bijleer. Ook de nabijheid is handig. Ik kan te voet naar het werk. Was deze job aan de andere kant van Willebroek of in Boom, dan had ik ze niet kunnen doen. Dat zou voor mij te vermoeiend zijn. We komen heel goed overeen met de collega's. Iedereen is respectvol. We maken dekens van overschotten van stoffen. Als mijn gezondheid het toelaat, wil ik dit nog 20 jaar doen."

Ook Hind werkt in het naaiatelier van de Werkplek. Haar verhaal is helemaal anders. Toch is voor haar werken in de Werkplek ook dé oplossing. "Ik ben Hind, ik ben 42 jaar en werk sinds september 2022 in het naaiatelier van de Werkplek. Ik kom hier op dinsdag en donderdag vier uur werken, en ben blij om hier te werken. Met mijn diploma naaien ben ik de trekker van het naaiatelier. Ons eerste naaiproject was vlaggenlijnen maken voor SAAMO. Voor ons volgende project zullen we schorten maken. Ik werk al enkele jaren als vrijwilliger bij de sociale kruidenier in Willebroek. Maar dit is mijn eerste echte werk. Ik heb een zoontje met autisme, dus ik wilde vroeger altijd beschikbaar zijn voor hem. Sinds dit jaar zit hij in het buitengewoon onderwijs en is er meer rust in ons gezin. De Werkplek is mijn tweede thuis. Ik werk hier met mijn hart. Ik droom van een bedrijf met nog méér mensen, en met focus op recycleren, want dat vind ik belangrijk."

De verhalen van Nuran en Hind tonen aan dat veel mensen die al jaren inactief zijn heel graag willen werken.

RECHT OP ARBEID VOOR IEDEREEN

Met het model van 'Buurten Zonder Langdurige Werkloosheid' (BZLW) durven we fundamenteel anders naar arbeid te kijken. Het model vertrekt vanuit het recht op arbeid voor iedereen. SAAMO experimenteert er intussen mee in Antwerpen, Gent, Leuven, Oostende en Willebroek. Dat doen we samen met krachtige, lokale partnerschappen. Comités voor werk die mee nadenken over hoe we binnen een regio voor iedereen werk op maat kunnen creëren. De verhalen van Nuran en Hind tonen aan dat veel mensen die al jaren inactief zijn heel graag willen werken. Om hen ook effectief aan het werk te helpen, moeten een aantal voorwaarden zijn vervuld:

• Nabijheid. De werkplek moet dicht bij hun woonplek en vlot bereikbaar zijn;
• Flexibiliteit. Voor de werknemer moet het mogelijk blijven om het nodige te doen in functie van de thuissituatie, gezondheid, administratieve verplichtingen, enzovoort;
• Progressieve tewerkstelling. Niet iedereen hoeft voltijds te werken. Wanneer iemand in het begin maar één uur per dag kan werken, moet dat mogelijk zijn;
• Vrijwilligheid. De intrinsieke motivatie is cruciaal;
• Participatie. Met SAAMO betrekken we deelnemers vanaf dag één bij de opbouw van werkateliers. We werken als groep samen aan structuur, goede werkattitude, samenwerken en communiceren, op tijd komen, enzovoort.

NAAR EEN GOED JURIDISCH KADER EN VOLDOENDE SUBSIDIES?

Ik moet toegeven dat we met onze Werkplek in Willebroek niet anders kunnen dan 'bricoleren'. We werken met vrijwilligerscontracten en -vergoedingen, omdat we niet anders kunnen. Maar ik geloof in dit model van BZLW. Het kan echt werken. Voor ons is het eindproduct een zinvolle job op maat, met een contract van onbepaalde duur, tegen een goede verloning én met opbouw van sociale zekerheidsrechten.

Ik geloof in dit model van 'Buurten Zonder Langdurige Werkloosheid'. Het kan echt werken.

Er zijn in ieder geval genoeg redenen om een goed juridisch kader uit te werken en voldoende subsidies te voorzien:

• Aanvullend op de bestaande sociale economie, creëert het werk voor mensen in een zeer kwetsbare positie die al meerdere jaren inactief zijn;
• Het speelt in op noden in de wijk of de ruimere regio;
• Het model bestrijdt op een actieve manier armoede;
• Het zet in op duurzaamheid (bijvoorbeeld duurzaam omgaan met grondstoffen zoals oude weesfietsen herstellen of door middel van retouches kledij langer dragen);
• Deelnemers bouwen een nieuw sociaal netwerk op en onttrekken zich uit hun isolement.

Geef 'Buurten Zonder Langdurige Werkloosheid' de kans om het verschil te maken. Want onze samenleving kan het zich niet permitteren om zo veel talent onbenut te laten.

Samenleving & Politiek, Jaargang 30, 2023, nr. 7 (september), pagina 24 tot 25

• arbeidsmarkt
• activering
• BZLW