'Woke' is geëvolueerd van een fier label naar een hondenfluitje met onheilspellende bagage. Bevalt je iets niet, dan wordt het als snel woke genoemd. Daar zijn we de afgelopen maanden getuige van geweest in Vlaanderen. De vermaledijde Roald Dahl-aanpassingen, en het was van dat. Er was de controverse rond de vier foto's van modefotograaf Mous Lamrabat die in de Antwerpse Arenbergschouwburg van het stadsbestuur vervangen moesten worden door de oorspronkelijke historische schilderijen. Op sociale media stelde N-VA dan in een promofilmpje 'dat we binnenkort het Lam Gods misschien moeten herschilderen' of dat we vanaf nu moeten spreken van 'Sneeuwwitje en de zeven personen met een korte gestalte'. En onlangs was het weer van dat in het door rechts gemonopoliseerde spel rond woke. Zo deed de aanstelling van cultuurdenkster en schrijfster Dalilla Hermans als trajectcoördinator voor Brugge 2025 de wenkbrauwen weer fronsen op het Schoon Verdiep in Antwerpen.

Het wokespook is alive and kicking. Ambassadeur Bart De Wever doet er alles aan om het in het middelpunt van de belangstelling te stellen. Pers en politiek gaan daar dan iets te gretig in mee. Een gebeurtenis, een kritische tweet, en hupla, de media vliegen erop als bijen op honing. Want ja, de eeuwige partijleider van N-VA heeft een boek te verkopen. Daarin ziet De Wever de 'wokebedreiging' als een van de grootste bedreigingen voor onze hedendaagse samenleving. Als we niet opletten, komt het zelfs tot een burgeroorlog. Ook de nieuwe huisideoloog van het identitair flamingantisme, Mark Elchardus, maakte er uitgebreid gewag van in zijn nieuwe worp.

U leest het. Neen, niet de stijgende temperatuur, het feit dat China en de Verenigde Staten momenteel oogbal tegen oogbal staan of dat de laatste versie van ChatGPT onze hele arbeidsmarkt op zijn kop kan zetten, zijn de grootste bedreigingen voor onze samenleving. Het Avondland zal ten onder gaan aan woke. Maar hier zit toch wat meer achter dan op het eerste zicht duidelijk is.

Er is een georkestreerd overaanbod. Hierdoor gaat bruikbare ruimte op voor politiek debat. Want woke is de perfecte bliksemafleider om het niet te hebben over de dingen die er écht toe doen. Want als we het hebben over wokeschilderijen, woke-onvriendelijke boeken of Brugse wokecoördinatoren, dan moeten we niet praten over de kindercrèches die op hun tandvlees zitten, het zorgpersoneel dat met de handen in het haar zit of het schrijnend tekort aan sociale woningen. Als we het over woke hebben, dan moeten we het niet hebben over het stikstofdebacle, de strompelcoalitie van Jan Jambon, het feit dat N-VA Europees niet instemt met de verhoging van het minimumloon, enzovoort.

Het hele wokedebat lijkt wat op fastfood. Worden we echt beter van de hoeveelheid artikelen en stukjes over dit onderwerp?

Hoe dan ook, het hele wokedebat lijkt wat op fastfood. Worden we echt beter van de hoeveelheid artikelen en stukjes over dit onderwerp? Toegegeven, ik draag er nu ook aan bij met dit edito. Toch kan ik me niet van de indruk ontdoen dat er een immense influx is aan aandacht voor alles wat hiermee te maken heeft. En dat is momenteel goed voor de clickonomie.

Dus wat zullen De Wever en co hiermee winnen, buiten dat ze Van Grieken en co hiermee regelrecht(s) in de kaart spelen? Soms denk ik dat er zelfs een verdoken strategie achter zit om op deze manier Vlaams Belang nog groter te maken in 2024.

Twee dingen zijn hier van belang. Hun imaginaire strijd tegen woke gaat dieper dan dat. Het gaat erom mensen de mond te snoeren. Het maakt van burgers die zich oprecht bekommeren over antiracisme, discriminatie, vluchtelingen, minderheden, maatschappelijke paria's te maken door simplistische en historisch incorrecte argumenten. Het doel is om de vooruitgang rond de strijd tegen discriminatie en emancipatie terug te draaien. Zo nestelt er zich een aversie tegen een legitieme strijd, een strijd voor meer gelijkheid, tegen racisme en tegen uitsluiting. Oké, momenteel blijft het bij columns, boeken en verhitte Twitter-discussies. Maar wat als in 2024 de Chinese muur tussen N-VA en Vlaams Belang verdampt? En ze een reeks maatregelen tegen het 'wokespook' in decreten wil gieten? Dat wordt wat.

Wat als in 2024 de Chinese muur tussen N-VA en Vlaams Belang verdampt? En ze een reeks maatregelen tegen het 'wokespook' in decreten wil gieten?

Als we palaveren en babbelen over identiteit, dan scoort rechts. Issue ownership heet dat in de politieke wetenschap. Als issues waar een partij 'eigenaar' van is een grote rol spelen in de verkiezingscampagne, dan loont dit electoraal. En zo zijn de enige winnaars van deze hele wokediscussie politiek rechts. Enkel zij spinnen hier electoraal garen bij. En laat dat net de bedoeling zijn, zeker met het oog op juni 2024.

Het gaat hen niet om het beschermen van onze cultuur, van onze manier van leven, van onze tradities, normen en waarden. Neen. We mogen ons geen rad voor de ogen laten draaien. We mogen ons niet tegen elkaar laten uitspelen. Daar resulteert dit in. Dit hele opgeklopte wokespook is een goedkoop en gevaarlijk rookgordijn waardoor de uitbuiting van mens, dier en planeet lekker door kan gaan. De strijd tegen die levensbedreigende uitbuiting is dé enige strijd die er deze eeuw toe doet.

Samenleving & Politiek, Jaargang 30, 2023, nr. 5 (mei), pagina 2 tot 3

• edito
• woke
• N-VA
• Bart De Wever