Op 15 januari lanceerden we Jacobin Nederland, de Nederlandstalige versie van het iconische, socialistische tijdschrift Jacobin in de Verenigde Staten. Je zou kunnen zeggen dat de oprichting van Jacobin Nederland het inlossen van een rechtse belofte is. We hoorden namelijk steeds maar dat de media in Nederland zo links waren. Enthousiast stuurden wij onze systeemkritieken naar de bladen en kranten, maar helaas: het bleek nogal tegen te vallen. Dus gingen we zelf maar aan de slag, zonder middelen, maar met een visie en een vastberadenheid om de juiste toon treffen. Onze website is nu een kleine maand online: we hebben abonnees, lof (en kritiek) geoogst, en stukken gepubliceerd van zeer verschillende auteurs uit binnen- en buitenland. We zijn nu bezig met het opbouwen van een publiek. Wanneer we 1.000 abonnees hebben, weten we dat we verder kunnen. Dat is het moment waarop we het eerste nummer kunnen drukken. Tot die tijd moeten wij ons aan zoveel mogelijk mensen blootstellen, in de hoop dat zij Jacobin-lezers zullen blijken. Want niet alleen wij zijn een nieuw element in het medialandschap: onze lezers zijn dat net zo goed.

Bij elk stuk dat ik redigeer, stel ik mezelf de vraag: wie trekt dit aan, wie stoot dit af? Is dit een stuk wat alleen gelezen gaat worden door mensen met een universitaire opleiding? Veronderstelt dit stuk op de een of andere manier dat een lezer een bepaald inkomen heeft, een bepaalde huidskleur, een bepaalde gezinssituatie? Hoe erg is dat? Wat we willen is dat een ijverige studente sociologie, haar vader die voor de gemeente werkt, en de kuisvrouw die hem een keer per week komt helpen, het allemaal lezen en boeiend vinden. Wat realistisch is op de korte termijn: waarschijnlijk alleen die studente.

We willen dat een ijverige studente sociologie, haar vader die voor de gemeente werkt, en de kuisvrouw die hem een keer per week komt helpen, het allemaal lezen.

Het ingewikkelde aan een project als Jacobin Nederland is dat wat we écht willen bereiken, buiten het domein van lezen en schrijven ligt. Ons doel is de vermeende onvermijdelijkheid van het kapitalisme aan te vechten. Wij willen onze lezers voorzien van informatie, argumenten en verhalen om hun socialistische politiek te versterken, of deze nu een parlementaire, activistische of syndicalistische vorm aanneemt. Eigenlijk hopen we dat men onze stukken leest, ze dan neerlegt en gaat handelen.

We willen een echt links geluid terugbrengen in het publieke debat, maar we willen ook meer dan alleen geluiden maken. Verzet tegen het kapitalisme kan alleen iets bereiken als het breed gedragen is; een sterke beweging achter zich heeft. Het klassenbewustzijn in Nederland is op dit moment weinig ontwikkeld. Links krimpt: ons land wordt al twaalf jaar bestuurd door een rechtse partij, de vakbonden zien hun ledenaantallen al jaren achteruit gaan (al was er een beetje groei in 2022), en buitenparlementaire politieke actie komt maar haar heel af en toe uit de marge. Er zijn nogal wat politiek daklozen in Nederland: mensen die hun ideeën en belangen niet weerspiegeld zien in grote politieke bewegingen, en niet de tijd of de mogelijkheid hebben om heel goed te zoeken naar alternatieven. Dat leidt tot apathie en desinteresse. Politiek speelt zich niet alleen af in het parlement, ons dagelijks leven is er volledig van doordrongen. Maar in je eentje kun je geen politiek gewicht in de schaal leggen. We zullen ons op de een of andere manier moeten organiseren.

Jacobin Nederland wil de verschillende groepen en individuen die zich verzetten tegen het kapitaal ervan te overtuigen dat zij onderdeel kunnen zijn, of wellicht al zijn, van één en hetzelfde project: het socialisme. Een tijdschrift kan een krachtige boodschap afgeven aan iedereen die zich bezighoudt met links gedachtegoed: dat het socialistische project leeft, en dat er een gesprek plaatsvindt op een hoog maar toegankelijk niveau, en dat ook zij daaraan kunnen deelnemen.

Een tijdschrift kan een krachtige boodschap afgeven aan iedereen die zich bezighoudt met links gedachtegoed: dat het socialistische project leeft!

We verbeelden ons niet dat we door een paar mooie stukken over klassenstrijd ineens een klassenbewustzijn kunnen kweken waar dat eerder niet was, of dat mensen die nooit tijdschriften lezen ineens onze vaste abonnees worden, alleen omdat zij zich potentieel zouden kunnen herkennen in onze stukken. Maar ergens is dat wel de inzet: de kloof tussen verschillende soorten werkende mensen dichten, omdat we uiteindelijk veel van dezelfde belangen hebben, en daar alleen samen voor op kunnen komen. Een geluid veroorzaakt trilling: het is een verandering in de luchtdruk die dingen in beweging brengt. Een links geluid is iets wat mensen in beweging brengt. In elk geval is dat wat we hopen.

Samenleving & Politiek, Jaargang 30, 2023, nr. 2 (februari), pagina 62 tot 63

• Nederland
• Jacobin
• links