Deze maand werd de 8 miljardste mens geboren, amper 11 jaar na het bereiken van de klip van 7 miljard. Schattingen tonen aan dat we in 2050 met 9,7 miljard zullen zijn, en in 2100 met 11,2 miljard.

Het is hoog tijd dat we samen actie ondernemen om de bevolkingstoename aan te pakken, teneinde armoede en migratie te verminderen, en mens en planeet te beschermen.

In de laatste 25 jaar is er inderdaad een zekere vooruitgang gemaakt op vlak van armoedebestrijding, ontwikkeling, klimaat, gezondheidszorg, onderwijs, mensenrechten, technologische ontwikkelingen, enzovoort. Tenminste in een aantal landen. Globaal gezien is het echter 'too little, too late'. Veel meer is nodig. Bevolkingsgroei is één van de hete hangijzers die verrassend weinig aan bod komen in de strategieën en programma's die een betere, gezondere, meer rechtvaardige en leefbare wereld beogen.

Het Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) bevestigde dat in april van dit jaar nog maar eens: 'globally, GDP per capita and population growth remain the strongest drivers of CO₂ emissions from fossil fuel combustion in the last decade'. Bevolkingstoename heeft niet alleen invloed op CO₂-emissies, maar draagt ook bij tot ontbossing, een belangrijke factor in de vermindering van uitstoot van broeikasgassen.

Bevolkingsgroei brengt bovendien een enorme belasting met zich mee op openbare sectorvoorzieningen, zoals gezondheidszorg en onderwijs in ontwikkelingslanden, en op natuurlijke bronnen zoals water, waardoor het moeilijk wordt voor arme en kwetsbare bevolkingsgroepen om bestand te zijn tegen rampen zoals droogte en overstromingen.

Sir David Attenborough zei reeds 20 jaar geleden: 'All our environmental problems become easier to solve with fewer people, and harder – and ultimately impossible – to solve with ever more people'.

Waarom blijft het zo moeilijk om de omvang en impact van onze bevolkingsgroei hoog op de agenda te krijgen?

Dus waarom blijft het zo moeilijk om de omvang en impact van onze bevolkingsgroei hoog op de agenda te krijgen? Uiteraard wil men geen herhaling van de opgelegde 'eenkindpolitiek' van China, wat tot een demografische verstoring leidde. Maar er zijn wel degelijk andere landen die tot voorbeeld strekken. In Thailand en Costa Rica hebben nationale richtlijnen, rekening houdend met mensenrechten en reproductieve keuzes, geleid tot een vertraging van de bevolkingsgroei.

Twee van de belangrijkste problemen van onze tijd – het gebrek aan ecologische duurzaamheid en het gebrek aan economische ontwikkeling – worden in sterke mate negatief beïnvloed door de bevolkingsgroei. Alleen al omwille van deze redenen zou het afremmen van de bevolkingsgroei een belangrijke prioriteit moeten zijn. Eén methode ligt alvast voor de hand: zorg ervoor dat iedereen die dat wil, toegang heeft tot anticonceptie. Met andere woorden: maak de kans dat iemand tegen zijn of haar wil in een kind krijgt, zo klein mogelijk. Op de VN conferentie over bevolking en ontwikkeling van 1994 in Cairo werden afspraken in die richting gemaakt. Maar nog steeds zijn er miljoenen vrouwen die geen toegang hebben tot moderne anticonceptiemethoden.

Eén methode ligt alvast voor de hand: zorg ervoor dat iedereen die dat wil, toegang heeft tot anticonceptie.

Het goede nieuws is dat het stilaan duidelijk wordt dat investeren in family planning, vrouwenrechten, en opleiding van meisjes en vrouwen niet alleen de levenskwaliteit van iedereen verbetert (hoewel vooral van meisjes en vrouwen), maar tezelfdertijd ook de bevolkingsexplosie kan terugdringen.

Feit is dat de internationale gemeenschap – bijna 25 jaar na de bevolkingsconferentie van Caïro – er nog steeds niet in geslaagd is om haar herhaaldelijke engagementen op het vlak van vrouwenrechten en geboortebeperking waar te maken. Vandaag zijn nog steeds 235 miljoen meisjes en vrouwen, die een zwangerschap willen vermijden, op zoek naar veilige voorbehoedsmiddelen. Nochtans is dit van cruciaal belang. Niet alleen voor de overleving en levenskwaliteit van talloze vrouwen, mannen en kinderen, maar ook voor de toekomstige generaties over de hele wereld. De mensheid moet dringend de nationale en kortetermijnbelangen overstijgen, en door internationale samenwerking haar lot als soort zelf in handen te nemen. Garanderen dat elke vrouw die dat wenst toegang heeft tot anticonceptie en veilige abortus, is daarbij een belangrijke eerste stap.

Deze maand werd de 8 miljardste mens geboren. Laat ons hopen dat hij of zij gewenst is, en alle kansen krijgt op een gelukkige en gezonde toekomst.

• column
• overbevolking
• reproductieve rechten