Straks is het tien jaar geleden dat ik voor het eerst een algemeen vormend vak over levensbeschouwing, ethiek en filosofie (LEF) voor iedereen voorstelde.

Na vlammende kritiek, kwam er toch ook bijval. Logisch, LEF is de redelijkheid zelve. Op dit moment is het immers zo dat alle officiële scholen verplicht de zeven erkende levensbeschouwingen, plus de vrijstelling moeten aanbieden. Deze regeling is duur en bezorgt roosteraars een punthoofd. CD&V wil nu ook nog de erkenning van het boeddhisme en het hindoeïsme faciliteren. Twee extra vakken: de directies officieel onderwijs zullen dat graag zien komen.

Het huidige systeem werkt ook storend segregerend. We zetten moslims bij moslims, katholieken bij katholieken, vrijzinnigen bij vrijzinnigen en die ene protestant bij zijn leerkracht.

Rik Torfs noemde me ooit een missionaris. Al doende klopte ik dus ook wel eens aan bij sp.a. Zolang Ludo Sannen er onderwijs opvolgde kreeg ik geen gehoor. Nu Caroline Gennez die honneurs waarneemt, vertoont de partij meer lef. Het sp.a-standpunt is verregaand en klinkt als volgt: godsdienstlessen kunnen binnen de schoolmuren, maar horen buiten de schooluren.

Zolang ik LEF verdedig ijver ik er ook al voor om de levensbeschouwelijke vakken uit de Grondwet te halen. Die zijn daar in 1988 in gesukkeld. In 1989 werden de Gemeenschappen immers bevoegd voor onderwijs en de christendemocraten vreesden dat die duivelse Waalse socialisten de godsdienstles zouden schrappen. Om dat te verhinderen werden ze in de Grondwet gebetonneerd.

Dit was een vergissing. Een Grondwet dient om algemene uitgangspunten vast te leggen, niet om voor te schrijven dat iedereen hier godsdienst/zedenleer moet volgen. Bovendien is Vlaanderen autonoom bevoegd voor onderwijs, maar kunnen we geen beslissingen nemen inzake de levensbeschouwelijke vakken. Een anomalie.

Goed dus dat Open VLD erop aanstuurde om het betreffende deel van artikel 24 van de Grondwet open te verklaren. In de Kamer werd dit met steun van sp.a weerhouden. Op 26 april 2019 werd het voorstel echter alsnog tegengehouden in de Senaat. En wel door de sp.a-kameraden! Fractieleider Bert Anciaux verantwoordt zijn stemgedrag door te verwijzen naar de discussie over de vraag of de laïcité in de Grondwet verankerd moet worden. Dat laatste is volgens hem gevaarlijk. Artikel 24 heeft daar echter niets mee te maken. Anciaux hield ook een pleidooi voor actief pluralisme dat kennis vereist over de verschillende levensbeschouwingen. Laat het LEF-idee nu net ontstaan zijn vanuit dat actief pluralistische idee...

Anciaux bleek zich echter van geen kwaad bewust toen hij tegen de partijlijn in stemde. Achteraf liet hij weten dat het partijstandpunt compatibel is met de Grondwet. De senator kent dus ofwel zijn partijstandpunt ofwel de Grondwet niet. Allebei even pijnlijk.

Samenleving & Politiek, Jaargang 26, 2019, nr. 5 (mei), pagina 88