Geografisch ligt het district Deurne heel dicht bij het gebied 'binnen de Singel' (districten Antwerpen, Borgerhout en een deel van Berchem), het hartland van de linkse oppositie. Hoe dichter bij het centrum, hoe linkser er wordt gestemd. Deurne is verdeeld in Noord en Zuid met daartussen het grootste park van de provincie – Het Rivierenhof – en het districtshuis. Maar Deurne is eigenlijk een beetje eigenaardig ingedeeld. In Deurne-Noord heb je de grote bibliotheek Cauwelaar, Cultuurcentrum Deurne, de kleine sporthal Expo en Cinema Rix. In Deurne-Zuid heb je dan de grote sporthal Arena, zwembad Arena, de kleine bibliotheek Arena en het zomerzwembad Boekenberg. Conclusie: Deurne heeft geen centrum. Ook het openbaar vervoer tussen de twee delen is bijna onbestaand. Enkel bus 33 rijdt tussen Noord en Zuid. Deurne staat bijna symbool voor de historische problemen in Antwerpen. Er bestaat geen langetermijnvisie rond stadsplanning, er is een versnippering van essentiële diensten en weinig cultuuraanbod.

Niet veel Belgen kennen het district Deurne echt. Het is nochtans het tweede grootste district van Antwerpen en telt 77.434 inwoners. Dat is ongeveer 15% van Antwerpse bevolking, en bijna evenveel als de stad Mechelen. Op politiek vlak waren de voorbije jaren woelig. In 2015 stapte districtsraadslid Bruno Denys van N-VA op en ging als onafhankelijke zetelen in de oppositie. Plots had het districtsbestuur geen meerderheid meer. Open VLD (1), CD&V (1) en N-VA (12) hadden nu 14 zetels. De oppositie hadden er 15, verdeeld over sp.a (3), Groen (4), PVDA (3), raadslid Bruno Denys (1) en Vlaams Belang (4).

De rechtse coalitie had dus geen meerderheid meer en Deurne – met haar beperkt budget – was onbestuurbaar. Dit kon Bart De Wever natuurlijk niet laten gebeuren; hij woont zelf in Deurne. Hij zocht toenadering tot de Antwerpse kopman van Groen, Wouter Van Besien. Groen had 4 zetels en na onderhandelingen koos de partij er voor om samen met CD&V, Open VLD en N-VA te besturen. Daarvoor moest Groen het kartel dat ze met sp.a hadden afgesloten in 2012 opblazen. Op zich geen groot nieuws aangezien Groen al bestuurt met N-VA in de districten Antwerpen en Merksem. Toch was dit een belangrijke politiek ontwikkeling waar de media en de politiek weinig aandacht aan hebben besteed.

N-VA had ook kunnen kiezen om met Vlaams Belang een meerderheid te vormen. Maar de partij kon zich dit niet veroorloven omwille van strategische, tactische maar ook ideologische redenen. N-VA zou in dat geval in het district Antwerpen in de oppositie belanden. Ook op Vlaams en federaal vlak zou dit door de traditionele partijen gezien worden als het doorbreken van het cordon sanitaire.

Deurne is het district waar bij deze gemeenteraadsverkiezingen de strijd hevig zal worden gevoerd. In 2012 haalde N-VA maar liefst 40,7% van de Deurnse stemmen binnen. De partij kan het zich in oktober 2018 niet veroorloven om hier stemmen te verliezen. Samen met CD&V en Open VLD hebben ze ideologisch een sterke rechtse coalitie weten uit te bouwen. Op vlak van zetels hebben ze een nipte minderheid, maar toch weten ze een meerderheid van de mensen in Deurne met hun status quo-verhaal te overtuigen. Als links een bres wil slaan in de rechtse meerderheid zal ze een deel van die kiezers moeten verleiden met een duidelijk links verhaal.

Wat de politieke ontwikkelingen in Deurne hebben getoond, is dat er incoherentie bestaat binnen links. Sp.a, Groen en PVDA hebben samen 10 zetels of 33,7% van de stemmen. Ze voerden ook een sterke oppositie tegen de rechtse coalitie. Het verzet tegen de sluiting van het Arena zwembad is maar één van de vele voorbeelden. Toch is de malaise binnen de linkse minderheidsoppositie groot. In de praktijk zijn de drie linkse partijen ongeveer even groot: sp.a heeft 3 zetels, Groen 4 en PVDA 3. In 2012 haalden ze samen met Rood!, een afscheuring van de sp.a, 35,2% van de stemmen. Als we dat vergelijken met de uitslagen van de districtsraadsverkiezingen in 2006 is er zelfs een achteruitgang van 0,6%. In 2006 haalde de lijst sp.a/Spirit/Groen! en PVDA+ samen nog 35,8% van de stemmen. Er is momenteel geen enkele linkse partij die het tempo kan bepalen op de linkerflank. N-VA doet dit wel op de rechterflank, aangezien zij er veruit de grootste partij is.

Het water tussen sp.a en N-VA was te diep om samen een akkoord te sluiten. Toch wilde Frank Geudens van sp.a met Groen en N-VA onderhandelen over een nieuw bestuursakkoord voor Deurne. Uiteindelijk hebben de Vlaams-nationalisten ervoor gekozen om enkel met Groen te besturen. Zowel sp.a als Groen moeten nu dringend hun langtermijnproject gaan uittekenen. Als ze dingen in beweging willen brengen, moeten ze denken aan een verenigd links oppositieblok, mét de PVDA. Het niveau van de districten kan een ideologisch verhaal worden. Er moeten meer bevoegdheden naar de districten en er is echte participatie van de buurtbewoners nodig. Een links stadsverhaal met verschillende groene, sociaaldemocratische en marxistische accenten kan Deurne verrijken.

Deze bijdrage verscheen in de reeks Mijn Gemeente, VK 14/10

• vk 14/10
• Deurne