Kortrijk wordt vandaag door zijn wat jongere inwoners ook wel eens K-Town genoemd. De afkorting kan dan wel wat pafferig klinken, ze ademt ook een herwonnen zelfvertrouwen uit. Die fierheid is niet helemaal nieuw. Zo werd de Kortrijkzaan in het verleden door buitenstaanders wel eens een ‘dikkenekkenmentaliteit’ verweten. Een stad waar volgens het cliché iedereen er als een yuppie bijliep, inclusief de roze Tommy Hilfiger-trui die met de mouwen op de borst geknoopt en netjes gedrapeerd over de schouders gedragen werd. De Kortrijkzanen voelden zich met andere woorden beter dan de rest. Een ferm overtrokken beeld, maar tegen de achtergrond van een wat ingeslapen textielstad was de trots lange tijd misschien wel misplaatst. Kortrijk is er de laatste 15 jaar echter sterk op vooruit gegaan. De opwaardering van de Leie (de ‘golden river’) speelt daarin een grote rol. Ook andere stadsvernieuwingsprojecten, een bruisend cultureel leven en de pogingen om voor Kortrijk een nieuwe economische identiteit te ontwikkelen, geven de stad weer meer aanzien. De zon schijnt opnieuw wat harder in het hart van het Texas van Vlaanderen. Zelfs buitenstaanders lijken te erkennen dat het weer aangenaam wonen en leven is in de Guldensporenstad.

Misschien nog belangrijker, althans voor een politicoloog, is dat de stad eindelijk ook politiek interessant is geworden. De ontzuiling en het toegenomen volatiele kiesgedrag dat daarmee gepaard gaat, is doorgedrongen tot aan de oevers van de Leie. De stembusslag van 14 oktober lijkt daardoor een echte kiesstrijd te worden. In schril contrast met het verleden, want voor 150 jaar was het voorspelbaarheid troef in Kortrijk. Tot en met de verkiezingen van 2000 had CD&V er op haar eentje een absolute meerderheid aan zetels en tot 2012 kon de partij comfortabel aan de macht blijven door een coalitiepartner te dulden die in de marge wat mocht meebesturen als die niet te veel eisen op tafel legde. Maar de katholieke zuil is in Kortrijk vandaag nog slechts een schim van weleer. Café De Middenstand is een schoenwinkel geworden en De Gilde heeft plaats moeten maken voor appartementen. De zuil is echter niet alleen uit het straatbeeld verdwenen, maar stilaan ook uit de politieke geesten. Zo is bij de vorming van de lijsten bij CD&V, het enige moment waarop de standen het laatste decennium nog een teken van leven toonden, niet echt veel meer te zien van de katholieke werkgevers en werknemers. Beweging.net roert zich nog een beetje, maar heeft grote moeite om zijn wil op te leggen. Het is een beetje kort door de bocht, maar eigenlijk is het politieke luik van de katholieke zuil dood in Kortrijk.

De laatste twee verkiezingen zijn de andere partijen dan ook gulzig aan de christendemocratische burcht beginnen vreten. Zo sterk zelfs dat niet iedereen er nog van overtuigd is dat CD&V (eigenlijk CD&V 4.0, na uitbreiding met een ‘christendemocratische burgerbeweging’), dat in 2000 nog 40% van de stemmen haalde, straks nog de grootste partij zal zijn. In 2014 moesten ze bij de Vlaamse en federale verkiezingen op grondgebied Kortrijk alvast de duimen leggen voor N-VA.

Toch lijkt het grootste gevaar uit liberale hoek te komen. Burgemeester Van Quickenborne heeft met Open VLD de voorbije jaren bewezen dat hij de sterkste partijwerking heeft. De liberale nieuwjaarsdrinks en het ‘feest van de burgemeester’ lokken soms meerdere duizenden supporters van Q. Wellicht niet allemaal Kortrijkzanen, maar wel genoeg volk om minstens de indruk te geven dat Open VLD de nieuwe partij van ’t stad is. In een poging om een nog breder publiek te kunnen aanspreken trekt Q in oktober trouwens niet onder een blauwe vlag naar de stembus, maar met Team Burgemeester. Naast verbreden willen de liberalen daarmee doen alsof ze geen klassieke politieke partij zijn met al de negatieve bijgedachten die burgers daarbij hebben. Daarnaast wil Q zich vooral profileren als de politieke incarnatie van de volledige stadscoalitie. ‘Wie content is met het beleid van de stadscoalitie: stem Team Burgemeester!’, lijkt de boodschap te zijn die Van Quikenborne wil meegeven. Dat hij daarmee ook zijn coalitiegenoten N-VA en sp.a pijn doet, is een probleem voor later.

Socialisten zijn er dus ook in Kortrijk. En die leverden 3 schepenen af die de voorbije legislatuur aardig veel in beeld kwamen. Gezien de negatieve nationale trend van sp.a is het evenwel de vraag of ze die zichtbaarheid zullen kunnen verzilveren bij de gemeenteraadsverkiezingen. De groenen, die met 2 gemeenteraadsleden in de oppositie wellicht even zwaar wogen als de 15-koppige CD&V-fractie, zouden er voor kunnen zorgen dat de socialisten niet echt loon naar werk krijgen van de linkse kiezer. Bovendien rijden ze bij Groen met nationale rugwind.

Stilletjes droomt men aan de linkerzijde van een olijfboomcoalitie (sp.a, Groen en CD&V) die sp.a-lijsttrekker Philippe De Coene de burgemeesterssjerp zou kunnen opleveren. Dat zou de kers op de taart zijn van diens politieke carrière, maar dan zouden de linkse partijen serieus wat stemmen op rechts moeten sprokkelen en CD&V 4.0 niet te veel van haar pluimen mogen verliezen. Bovendien zouden de christendemocraten als wellicht grootste partner in zo’n olijfboomconstructie moeten verzaken aan het burgemeesterschap. Dat wordt aartsmoeilijk. Een voortzetting van de huidige meerderheid van Open VLD, sp.a en N-VA ligt meer voor de hand.

De grootste partij van het land, N-VA, is in Kortrijk een vraagteken. In 2014 stemden bij de federale en Vlaamse verkiezingen ongeveer 28% van de Kortrijkzanen voor de Vlaams-nationalisten. Het potentieel is dus groot, maar ze leverden niet de sterkste schepenen af in de stadscoalitie en er was ook veel intern geruzie.

Ondertussen is de rust in de partij hersteld maar moet N-VA de beweging Kortrijk Vooruit van N-VA-malcontenten naast zich dulden. Ook het Vlaams Belang zou wat stemmen op N-VA kunnen terugpikken op basis van een moskee-dossier waar N-VA zich als deel van de meerderheid en met lange tanden achter moest scharen.

Het wordt met andere woorden interessant in K-Town. Als al het Kortrijkse politieke toptalent er na 14 oktober ook voor kiest om samen te werken en het verleden te laten rusten (de afkeer voor elkaar is soms visceraal), wachten de Kortrijkzanen zes mooie jaren.

Deze bijdrage verscheen in de reeks Mijn Gemeente, VK 14/10

• vk 14/10
• kortrijk