Binnen de socialistische beweging hoor je veel tandengeknars over Luc Van den Bossche en anderen die in hun post-politieke carrière alle ideologische veren lijken afgegooid te hebben. Voor de partij zelf zijn zulke figuren vandaag als kiezels in schoenen; zeker nu sp.a op een andere manier aan politiek wil doen met onder andere het cumulverbod. ‘We hebben hem al jaren niet meer gezien’, luidde de droge commentaar vanuit de Grasmarkt.

Ook de gezichten van de Derde Weg brengen tot op de dag van vandaag hun eigen beweging in diskrediet met hun vetbetaalde activiteiten. Tony Blair stortte zich op het duurbetaalde lezingencircuit en obscure consultantbaantjes. Wim Kok ging werken voor Shell en vertrok daarna naar China waar hij zijn diensten aanbiedt aan zakenmensen. Gerhard Schröder verkocht zichzelf aan het Russische Gazprom. Ze verpersoonlijken daarmee de dominantie van de marktsamenleving; en daarmee ook het failliet van hun politieke strijd.

Paul Magnette is in zijn recente boek Onsterfelijk Links hard voor deze ‘verraders’ van de linkse zaak: ‘Hoe kun je geloofwaardig spreken over solidariteit en rechtvaardigheid als je overal je zakken vult? We moeten niet zoals Franciscus van Assisi verzaken aan elk werelds genot, maar een beetje soberheid mag wel. Dat hoort bij je engagement als linkse politicus. Mensen zijn nu eenmaal veel minder geschokt als een rechtse politicus veel geld verdient.’

Politiek is een professionele en goed betaalde bezigheid geworden. Ook socialisten passeren langs de gespijsde kassa van onze particratie. Dat is op eieren lopen, want een rijke socialist wordt minder geaccepteerd dan een rijke liberaal. Bruno Tobback werd te pas en te onpas herinnerd aan de foto op zijn zeilboot; terwijl Rik Daems vanop de trappen van zijn riante villa kritiek mocht uiten op het zogenaamde ‘sociaal profitariaat’ en daar relatief gemakkelijk mee weg kwam.

Idem voor de draaideur van de politiek richting het bedrijfsleven. Geen haan die er naar kraaide toen voormalige commissarissen Karel De Gucht en Neelie Kroes, na een toch wel erg korte ontluizingsperiode, aan de slag gingen bij ArcelorMittal en Uver waar ze hun expertise en adresboekje ter beschikking in ruil voor een vorstelijke vergoeding; terwijl zulke overstap druk besproken wordt bij hun socialistische collega’s. ‘Links lullen, rechts vullen’ is dan de veel gehoorde opmerking uit de riolen van Twitter.

Het is een populistische litanie dat een socialistisch politicus per definitie bescheiden moet leven, laat staan een gelofte van armoede moet afleggen om geloofwaardig te zijn, maar tegelijk is een zekere mate van practice what you preach natuurlijk wel essentieel. Socialisten moeten, meer dan liberalen, tussen hun mensen staan en de vinger aan de pols houden bij mensen die maar net of niet rondkomen. Het is onbetamelijk om de grote Jan uit te hangen als je beweert de kleine man te verdedigen; net zoals het voor álle politici onbetamelijk is om in tijden van besparingen offers van de bevolking te vragen maar dit voor zichzelf gemakshalve niet door te trekken.

Ook vroeger stonden socialistische leiders intellectueel en cultureel ver van de arbeidersklasse - gewezen socialistisch minister Edward Anseele woonde in een villa langs de Leie in Sint-Martens-Latem - maar ze hadden een zekere morele autoriteit. Die moraliteit is er vandaag steeds minder. De schaamteloze zelfverrijking van een aantal socialistische coryfeeën na hun politieke carrière, in binnen- en buitenland, is met geen verstand te vatten. De Kameraden van het grootkapitaal hebben hun schat gevonden. Het is hen gegund, maar socialist kan je hen niet meer noemen.

Deze bijdrage verscheen in De Standaard (18/06/2016).