Tutti Fratelli is als een familie met zeer diverse spelers. De nadruk ligt op de meest kwetsbaren van onze maatschappij, personen die minder kansen kregen in hun leven, die in (kans)armoede opgroeiden of generatiearmen. Ook mensen die niet tot een bepaalde doelgroep behoren doen mee. Het aantal fratelli stijgt jaarlijks. Momenteel bestaat de groep uit een dertigtal spelers, zowel jong als ouder. De laatste jaren zijn er heel wat jongeren bijgekomen.

Bezielster, artistiek leider en regisseur van Tutti Fratelli is Reinhilde Decleir. Zij wordt bijgestaan door andere professionele artiesten: Florejan Verschueren voor de muzikale leiding en arrangementen, Steve Dugardin voor de zang, choreografen Marie-Louise Wilderijkx en Nienke Reehorst, kostumière Hannah Chebaro, geluidstechnicus Gijsbrecht Moeyersons en lichttechnieker Mark Van Denesse. Het fratelliorkest bestaat uit 7 professionele muzikanten: Florejan Verschueren (piano en orkestleider), Flor Verschueren (accordeon), Tobe Wouters (tuba), Jan Moonen (gitaar), Jon Birdsong (trompet), Stefan Thaens (saxofoon) en Jan Otten (drums).

Bij Tutti Fratelli is het maken van een voorstelling veel meer dan louter repeteren. Het voorbereidingsproces van een productie is boeiend, lang, intens en divers.

Vóór iedere repetitie wordt er samen gegeten. Telkens koken een aantal vrijwilligers voor de spelers. Het ‘samen’ eten heeft een grote waarde. Tijdens dit informeel contact wordt er veel gepraat. Over de productie, maar ook over dagdagelijkse vreugdes en problemen.Het voorbereidingsproces begint met het samen lezen van theaterteksten - wat veel tijd en woordenboeken in beslag neemt. Om de productie inhoudelijk te verdiepen, worden andere inspiratiebronnen aangeboord: boeken lezen, een culturele uitstap maken, een theater- of museumbezoek.

De verbreding en verdieping van de werking evolueerde in 2012 tot het ontstaan van een bibliotheekwerking en van het eerste festival Spiegels van de Ziel. Dat festival heeft plaats rond 17 oktober, de Internationale Dag van het verzet tegen extreme armoede en sociale uitsluiting. Het festival programmeert o.a. kleine en eigen producties, coproducties en samenwerkingen met andere kunstenaars, gastoptredens, tentoonstellingen van het Museum Dr. Guislain. Met het festival krijgen de spelers de kans om in kleine groepen of individueel een artistiek proces af te leggen onder begeleiding van professionele kunstenaars.

De premières van de producties worden gespeeld in grote theaterzalen zoals De Roma en de Bourlaschouwburg in Antwerpen. Nadien volgt er meestal een tournee in Vlaanderen. Door veel tijd samen door te brengen, groeit (h)echt vertrouwen, zowel in zichzelf als in de ander. Onderweg ontstaat een nieuwe gemeenschap van mensen. Dat is een grondvoorwaarde voor een grote betrokkenheid en dus voor artistieke kwaliteit. De kennismaking en confrontatie met andere (denk)werelden verruimt verbeelding en inzichten van zowel deelnemers als publiek. Tutti Fratelli geeft kansengroepen terug een waardige plaats in de maatschappij.

Dat Tutti Fratelli een vaste en noodzakelijke waarde is, blijkt uit het stijgend aantal spelers en het alsmaar groeiend publiek. De laatste jaren zijn de voorstellingen telkens uitverkocht en de zalen tot aan de nok gevuld. Daarnaast werd Reinhilde Decleir afgelopen jaren meermaals bekroond voor het werk dat ze met Tutti Fratelli realiseert. Ze kreeg de Burgerschapsprijs van Stichting P&V in 2014, de prijs van de Gelijkheid in 2015 en mocht op 4 mei de Arkprijs van het Vrije Woord in ontvangst nemen.

Gelet op de stijgende armoedecijfers in Antwerpen (tot 24% anno 2015 volgens het stedelijk armoedebeleid Antwerpen 2014-2018) is het niet verwonderlijk dat er steeds meer maatschappelijk kwetsbare jongeren bij Tutti Fratelli aankloppen. Tutti Fratelli wil deze jongeren een hand reiken, naar hen luisteren en inschakelen in een apart jongerentraject ‘Zijn of niet zijn’. Een ervaren acteur en scenarioschrijver zal de jongeren leiden en begeleiden in hun vertwijfelde zoektocht naar hun plek in deze veeleisende, hoogdravende, snelle wereld. De jongeren gaan aan de slag met o.a. rap, spoken word, slam poetry en film.

De groeiende werking van Tutti Fratelli vraagt inmiddels extra middelen, die we via giften en sponsoring zoeken. Het doet deugd te weten dat vele mensen ons project betekenisvol vinden en het goede willen steunen. Het geeft hoop voor onze samenleving.

*Lies Heirbaut
Tutti Fratelli (http://tuttifratelli.be/) *

Samenleving & Politiek, Jaargang 23, 2016, nr. 5 (mei), pagina 48 en 57

• project in de kijker
• Tutti Fratelli