COOP APOTHEKEN

Aan het einde van de 19^de eeuw was de gezondheidszorg niet of zeer moeilijk toegankelijk voor de arbeidersklasse. Bij Vooruit was er dan ook al vlug aandacht voor deze problematiek en meer bepaald voor de prijs en de kwaliteit van de aangeboden geneesmiddelen. Vijf jaar na de oprichting van de bakkerij Vooruit, waarmee de CVBA van start ging, werd reeds de eerste apotheek geopend.
De CVBA Vooruit kent een rijke geschiedenis maar bleef niet gespaard van belangrijke economische tegenspoed. Tot in de jaren 1970 waren er nog kruideniers en superettes van Vooruit, maar uiteindelijk bleven enkel de economisch rendabele apotheken over.
Dat is dan ook de huidige activiteit van de oorspronkelijke CVBA Vooruit: de exploitatie van 39 apotheken, die gevestigd zijn in het noorden van Oost- en West-Vlaanderen, met een sterke concentratie van een twintigtal apotheken in het Gentse. Via die 39 apotheken realiseert COOP Apotheken een omzet van 45 miljoen euro, stelt 200 medewerkers tewerk (waarvan 60 apothekers) en haalt een jaarlijkse winst van 600.000 euro.
Dit alles gebeurt onder de commerciële benaming COOP Apotheken, waarbij het voorzetsel ‘COOP’ verwijst naar de coöperatie en de coöperatieve principes die voor het bedrijf een aantal uitdagingen inhouden, met name in relatie tot de stakeholders: de vennoten-klanten, de medewerkers, de leveranciers en de maatschappij en de ontwikkelingen in de gezondheidszorg.

HOE WERKT DE COÖPERATIE?

COOP Apotheken is een consumentencoöperatie, die volledig eigendom is van de klanten-vennoten. Inderdaad, elke klant kan vennoot worden door het onderschrijven van een aandeel van 2,5 euro. Als vennoot heeft die klant dan recht op ristorno: een terugbetaling van wat het bedrijf, op basis van de officiële adviesprijzen, teveel ontvangt. Dit gebeurt via de toekenning van punten, zowel op voorschriftvrije als op voorschriftplichtige geneesmiddelen. Deze punten worden op een chipkaart bijgehouden en van zodra een tegenwaarde van 5 euro bereikt is, wordt dit bedrag afgehouden bij een volgende aankoop.
Via deze ristorno realiseert COOP Apotheken nog steeds een basisdoelstelling van de Vooruit-pioniers: geneesmiddelen financieel toegankelijk maken voor de hele bevolking. Jaarlijks maken 60.000 vennoten gebruik van dit systeem en COOP Apotheken betaalt per jaar meer dan 1.200.000 euro aan ristorno uit.
Naast de vennoten zijn de medewerkers stakeholders van de onderneming: ook al is logistiek belangrijk, de apotheeksector is en blijft een people business, waarbij klantvriendelijkheid, empathie en adviesverlening belangrijke waarden zijn. Deze medewerkers worden natuurlijk vertegenwoordigd via de klassieke kanalen zoals de ondernemingsraad en de vakbondsafvaardiging. Ze zijn echter ook vennoten en als dusdanig hebben ze een bijzonder stemrecht op de algemene vergadering en via verkozen vertegenwoordigers zijn de medewerkers aanwezig in de farmaceutische raad en het directiecomité.
In het personeelsbeleid worden coöperatieve principes zoals inspraak toegepast: met elke medewerker wordt er steeds gezocht naar de ideale tewerkstellingsformule. Daardoor zijn er meer dan 150 verschillende uurroosters in het bedrijf. De work-life balance is voor COOP Apotheken dus geen nieuw fenomeen.
Ook met leveranciers gaat COOP Apotheken een bijzondere relatie aan. COOP Apotheken doet bij voorkeur beroep op andere coöperaties en participeert zelf in een aankoopcoöperatie (PCPF) inzake de aankoop van voorschriftvrije geneesmiddelen en andere producten zoals voedingssupplementen of cosmetica. Deze aankoopvereniging onderzoekt in eerste instantie de farmaceutische kwaliteit van de producten, waarna er transparante commerciële afspraken gemaakt worden met leveranciers.

GEZONDHEIDSZORG FINANCIEEL TOEGANKELIJKER MAKEN

COOP Apotheken wil ook zijn verantwoordelijkheid nemen ten opzichte van de maatschappij en de ontwikkelingen in de gezondheidszorg, meer bepaald wat betreft de vergrijzing en stijging van de kostprijs voor de gezondheidszorg. COOP Apotheken heeft sinds een tweetal jaar een aanbod uitgewerkt voor de instellingen in de residentiële zorg zoals rust- en verzorgingstehuizen. De analyse van medicatieschema’s en de her- verpakking per slikmoment zorgen ervoor dat de juiste medicatie op het juiste moment toegediend wordt. Bovendien wordt er systematisch gekozen voor de goedkopere variant (generieken) van merkgeneesmiddelen. Deze extra dienstverlening zorgt niet alleen voor een betere farmaceutische zorg, maar ook voor een aanzienlijke daling van de kostprijs, zowel voor de patiënt als voor het RIZIV. Ondertussen doen een dertigtal instellingen beroep op COOP Apotheken voor de farmaceutische zorg van 4000 bewoners.

Niet alleen in de woonzorgcentra maar ook in de thuiszorg is er nood aan optimalisering van de farmaceutische zorg, met name voor alle patiënten met chronische medicatie en polymedicatie. Voor die patiënten wil COOP Apotheken haar ervaring uit de residentiële zorg overplaatsen naar de thuissituatie: het gebruik van medicatieschema’s en de herverpakking per slikmoment zal er voor zorgen dat de kosten dalen. En laat dat nu net de basisdoelstelling van COOP Apotheken zijn: de gezondheidszorg financieel toegankelijker maken via farmaceutische zorg en een actieve prijzenpolitiek.

Marc Standaert
Directeur COOP Apotheken
www.coopapotheken.be

coöperaties - Vooruit cvba

Samenleving & Politiek, Jaargang 20, 2013, nr. 4 (april), pagina 17 tot 19

• coöperaties
• project in de kijker
• Vooruit cvba