De Arteveldestad is een plek die een grote aantrekkingskracht uitoefent op hedendaagse kunstenaars. Ze trekken naar de stad voor een kunstopleiding, om er - zoals vaak gebeurt - uiteindelijk te blijven wonen en werken. De aanwezigheid van andere kunstenaars, de mogelijkheid tot creatieve interactie, de ontmoetingen tussen verschillende culturen en attitudes, kortom de constante wisselwerking van ideeën, prikkelt de verbeelding. In Gent resulteert dit in een niet aflatende cultuurproductie die vaak van hoge kwaliteit is.

In tegenstelling tot de ons omringende landen was er in Vlaanderen tot enkele jaren geleden geen sprake van een degelijk atelierbeleid. Veel kunstenaars ondervinden echter problemen bij het zoeken naar een degelijke werkruimte. De financiële positie van de kunstenaar is in de regel fragiel: zijn inkomen is niet alleen laag, maar ook discontinu. Daarenboven vormt het huren van een woning én een werkruimte een zware financiële belasting. Daarom werken veel kunstenaars noodgedwongen thuis.

NUCLEO tracht een stukje van deze lacune in te vullen door het creëren en aanbieden van ateliers aan zowel debuterende als erkende kunstenaars uit uiteenlopende disciplines. Dat is geen overbodige luxe, want de nood aan degelijke ateliers voorzien van water, elektriciteit, verwarming en sanitair is groot: NUCLEO ontvangt wekelijks aanvragen. Inschrijvingen worden door een selectiecommissie beoordeeld op basis van kwaliteit van het beeldend werk, professionaliteit en motivatie van de kunstenaar.

Momenteel beheert NUCLEO 6 panden waarvan 3 gelegen zijn in het Begijnhof Ter Hoyen. De overige panden liggen verspreid over stad Gent. In totaal beschikt de vzw over 75 ateliers waarin 80 kunstenaars en 6 organisaties huizen. Het totaal aantal beschikbare atelierruimtes fluctueert echter omdat gebouwen dikwijls slechts voor een beperkte duur in beheer zijn. Deze panden krijgen een herbestemming of worden gesloopt. De zoektocht naar nieuwe gebouwen gaat dan ook onverminderd verder. De komende jaren wordt specifiek aandacht besteed aan duurzaamheid bij de renovatie en uitbating van de atelierpanden in beheer.

Naast het uitstippelen van een doordacht atelierbeleid werd de werking sinds 2008 verder uitgebreid en verdiept. Zo werkt NUCLEO actief aan het netwerk van de kunstenaars in residentie d.m.v. het organiseren van tentoonstellingsprojecten en Open Ateliers, interne ontmoetingsmomenten en staan er op wisselende tijdstippen atelierbezoeken op het programma om de kunstenaars de kans te geven te leren van de feedback van experts.
Via een samenwerking met Sint-Lucas Beeldende Kunst Gent - die haar productieateliers gratis openstelt voor de NUCLEO-residenten - wordt tegemoet gekomen aan de nood aan productiefaciliteiten.

Verder ontwikkelt NUCLEO permanent een visie op atelierbeleid. De organisatie fungeert als kenniscentrum en laboratoriumen verleent graag advies aan al wie intenties heeft om een atelierbeleid te initiëren of ateliers te beheren.

Dit jaar staat er een mooie uitdaging op het programma met de kick-off van een internationaal uitwisselingsproject. Half oktober kan u een kijkje nemen achter de schermen van de kunstenaarspraktijk tijdens de volgende editie van de tweejaarlijkse Open Ateliers.

Marjoleine Maes
Coördinator
www.nucleo.be

Samenleving & Politiek, Jaargang 19, 2012, nr. 5 (mei), pagina 31 tot 32

• project in de kijker