Griekenland zit in de ergste crisis na WOII en besmet hiermee andere delen van de EU. Het bestaan van die EU zelf en hun eigen lidmaatschap ervan wordt door veel Grieken in twijfel getrokken, zeker nu hun land onder niets minder dan buitenlandse curatele staat. Griekenland is de zieke man van de Europese Unie, veel meer nog dan Spanje, Italië en Portugal, die ook niet ver van het ziekbed zijn. Athene staat onder voogdij, is geen baas meer in eigen huis en mag de opruimingswerken uitvoeren die Brussel heeft opgelegd. Het mag de gifbeker ledigen zoals de eigen Socrates dat lang geleden heeft voorgedaan. De vooruitzichten zijn rampzalig, er is een uitermate groot begrotingstekort, een gigantische staatsschuld en een morrende bevolking, die via de komende verkiezingen wel eens voor een totaal andere politieke situatie zou kunnen zorgen.

De klad zit in de economische groei (-4,5% wordt door de Griekse Centrale Bank voor 2012 geschat, na -6,9% in 2011) en de werkloosheid is tot een stuk boven de 20% gestegen, terwijl dat voor jongeren beneden de 30 jaar nog een pak hoger ligt. Van de 330.000 kleinere bedrijven hebben er sinds mei 2010 zo’n 68.000 hun deuren gesloten en er gingen 135.000 jobs verloren. Maar het einde is nog niet in zicht en er zullen nog duizenden arbeidsplaatsen, vooral in de ambtenarij, voor de bijl gaan. De overheid is gedwongen driftig het snoeimes te hanteren en de bevolking kan niets anders dan het ondergaan. Het sociale verzet was gewelddadig, heeft zelfs doden gekost en kan elk moment weer opflakkeren, maar er blijkt geen andere weg dan drastische besparingen en het zoeken naar nieuwe inkomsten. Lonen, pensioenen en sociale uitgaven krijgen een afslankingskuur van de overheid opgelegd, staatsbedrijven worden geprivatiseerd en er komt een verhoging van de vermogensbelasting, al is die voor de Griekse superrijken niet echt voelbaar. De twee grote politieke partijen in Griekenland, de sociaaldemocratische PASOK en de conservatieve Nea Demokratia (ND), zijn zelfs voor de druk moeten zwichten om zich te verplichten zich ook na de verkiezingen aan het extreme bezuinigingsprogramma te zullen houden, welke de uitslag ook weze.

De Grieken worden met verwijten overstelpt dat het allemaal hun eigen schuld is, dat de andere eurolanden hen niet financieel moeten redden, dat ze hun eigen problemen behoren op te lossen en aangepord dat ze zich maar wat haasten om uit de eurozone te stappen, of beter nog, dat men hen eruit trapt. Tegen dat laatste is dan wel de Duitse bondskanselier Angela Merkel, die voor veel Grieken de kop van jut is, opgekomen. Einde maart verklaarde zij aan de Britse BBC dat Griekenland uit de euro ‘een ramp’ zou zijn. ‘Mensen over de hele wereld zouden zich dan gaan afvragen wie de volgende is en de eurozone zou enorm verzwakt worden. De gezamenlijke munt is niet alleen een monetaire maar ook een politieke beslissing. Het zou catastrofaal zijn als we tegen iemand die besloten heeft bij ons te zijn, zouden zeggen dat we hem niet langer willen.’ Haar landgenoot Sigmar Gabriel, voorzitter van de oppositiepartij SPD, onderstreept op zijn beurt de noodzaak voor de Grieken om drastisch te besparen en zijn Franse collega, de presidentskandidaat François Hollande sluit zich daarbij aan. Dat hebben beiden onlangs in Libération (26 maart 2012) onderstreept. ‘Een strenge saneringspolitiek zal Griekenland niet alleen nadelen opleveren. Europa zou trouwens niet in zo’n diepe crisis zijn gezakt als we van in het begin kordaat waren opgetreden. Het ter plaatse trappelen heeft de crisis van een land dat maar voor twee procent van het Europese binnenlandse product zorgt, in een pan-Europese crisis doen uitmonden. De strijd voor Griekenland verbergt trouwens een paar andere pertinente vragen: wie beslist erover hoe wij in Europa samenleven? Wall Street en de Londense City of de Europese volkeren en hun verkozenen?’

EVANGELOS VENIZELOS

Drie keer heeft hij geprobeerd, nu is het hem eindelijk gelukt en nog wel met een stalinistische monsterscore van meer dan 96 procent. Dat is het resultaat dat de zwaar beproefde minister van Financiën Evangelos Venizelos (55) mocht laten optekenen om het bij de recente partijverkiezing tot voorzitter van de Panhelleense Socialistische Beweging (PASOK) te schoppen. Zonder dat er zich een tegenkandidaat durfde melden. Daarmee ging eindelijk een oude droom van Venizelos in vervulling, want zelfs als jongere had de ‘Griekse bulldozer’, sommigen noemen hem ook ‘pantserkruiser’, nooit onder stoelen of banken gestoken dat hij ooit de legendarische partijstichter Andreas Papandreou als voorzitter wilde opvolgen.
Dat is hem nu gelukt. En vriend en vijand weet dat hij het hierbij niet wil laten en ‘de ouwe’ nog op een ander vlak wil evenaren. Het PASOK-voorzitterschap beschouwt Venizelos immers slechts als een opstapje naar de post van eerste minister van Griekenland. ‘Erger dan op Financiën kan het voor Venizelos niet worden’, hebben velen gezegd, maar dat is toch niet zo zeker. Minister van Financiën in het zo goed als failliete Griekenland was bij uitstek de grootste rotjob die iemand kon hebben, maar voorzitter van deze PASOK is nauwelijks een lichtere karwei.

Onder Andreas Papandreou was het doodgewoon dat de partij rond de 40 procent van de Griekse kiezers kon bekoren. Venizelos staat nu aan het hoofd van een politieke groepering die de peiling met moeite 15 procent waard achten. Het zal een heroïsche taak zijn voor het politieke zwaargewicht Venizelos om een nieuw elan te geven aan deze club van nepotisme en corruptie. Hij heeft er goede hoop op dat het hem op termijn zal lukken. ‘Nieuwe hoop en de weg naar een nieuwe toekomst zijn geboren. Ik ben mij bewust welke fouten wij socialisten gemaakt hebben, ik weet hoe verbitterd de mensen zijn, alleen arbeid en solidariteit kunnen naar een oplossing leiden. Het werk begint nu’, zei hij na zijn verkiezing tot PASOK-voorzitter.
De man heeft nooit om verbale krachtpatserij verlegen gezeten en dat zal ook in de toekomst zijn politieke handelsmerk blijven. Toen hij vorig jaar de post van minister van Landsverdediging ruilde voor die van Financiën, zei hij met veel omhaal: ‘Ik verlaat dit departement nu om naar echt oorlogsgebied te trekken.’ Hij had niet helemaal ongelijk omdat Defensie, ondanks occasionele oorlogsdreigingen vanuit Turkije, een redelijk rustige job is. De baas op Financiën in een land aan de rand van de afgrond is evenwel niet veel meer dan de opperste boodschapper van onheilstijdingen over stijgende werkloosheid, groeiende inflatie, saneringen in zo goed als alle maatschappelijke sectoren, belastingverhogingen en onhoudbare druk van Europa en financiële wereldinstellingen.

Venizelos werd dus de uitverkorene die alle dagen op zijn donder kreeg van de Grieken, maar dat is hij eigenlijk al twintig jaar gewend. Iedereen had wel wat te mekkeren over de ministerposten die de oratorisch begaafde grondwetspecialist en Macedoniër opeenvolgend heeft bekleed. Voordat hij de portefeuilles van Defensie en Financiën in handen had, was hij natuurlijk ook al 15 jaar PASOK-parlementslid, en had hij de meest uiteenlopende departementen als minister onder zijn hoede gehad: Transport en Communicatie, Justitie, Cultuur en Sport, Ontwikkelingssamenwerking, Energie, Industrie, Handel, Toerisme en Technologie. Alleen het premierschap in ‘deze kleine grote wereld’, zoals de dichter Odysseas Elytis Griekenland beschreef, ontbreekt dus nog. Maar als iemand overtuigd is dat dat nog wel komt, dan is het Evangelos Venizelos zelf.

NOOIT GEZIENE POLARISATIE

Zover zijn we echter nog niet en volgens de meest recente peilingen stevent de trotse PASOK af op de grootste electorale nederlaag sinds haar bestaan. Dat betekent nog niet dat ze niet opnieuw in de regering zal zitten en dat Venizelos niet opnieuw een politiek zwaargewicht zal zijn, maar het zo begeerde premierschap moet nog even wachten.

De peilingen voorspellen een drastische verandering in het Griekse politieke landschap en ze beweren met quasi zekerheid dat het Helleense electoraat voor een aardverschuiving zal zorgen. PASOK zou de grootste klappen krijgen, maar ook de conservatieve Nea Demokratia (ND) van Antonis Samaras zou naar beneden donderen. De grote traditionele partijen PASOK en ND zouden samen nog wel een voldoende meerderheid halen om een regering van nationale eenheid te vormen, maar de vraag is of de eeuwige aartsvijanden dat ‘samen’ nog wel willen. Ze verwijten elkaar over en weer. PASOK beweert dat het verval van Griekenland begonnen is onder de ND-regeringen, terwijl ND natuurlijk het tegendeel beweert en de anderen erop aan sturen om beide grote blokken van de bühne te duwen.

Partijen links van PASOK en rechts van ND hopen electoraal garen te spinnen bij de nieuwe situatie die door de gigantische financiële en sociale crisis is ontstaan. Ter linkerzijde is er de enige stalinistisch-communistische partij die Europa nog kent, de KKE, die als belangrijk programmapunt de uittreding uit de eurozone heeft. Ze is doorgaans goed voor zo’n 8 procent, maar krijgt van de peilingen nu zo’n goede 12 procent. Er is de radicaal linkse Syriza, die ook 12 procent voorspeld krijgt, tégen de bezuinigingspolitiek is en voor een terugkeer naar de drachme als nationale munteenheid. Democratisch Links (DIMAR) is een nieuwkomer op de Griekse politieke scène, zou meteen tegen de 18 procent binnenhalen en aan de haal gaan met het merendeel van de ontgoochelde PASOK-kiezers.

Rechts zijn er de ‘Onafhankelijke Grieken’, die 6 procent zouden scoren en ‘herstelbetalingen’ van Duitsland eisen voor de schade die Griekenland werd toegebracht. De partij is opgericht in Distomo, een dorp in Centraal-Griekenland waar tijdens de Tweede Wereldoorlog meer dan tweehonderd Grieken door de Duitse Waffen-SS werden vermoord als vergelding voor een partizanenaanval. Er is nog de extreemrechtse LAOS, die met haar openlijk racistische en antisemitische standpunten toch wel 6 tot 7 procent van de stemmen zou halen en er is ten slotte de ronduit neonazistische partij ‘Xrysi Augi’, die hoogstwaarschijnlijk over de kiesdrempel van 3 procent zal wippen. Over de LAOS-partij weze nog gezegd dat ze in de ontslagnemende Griekse regering al met vier ministers vertegenwoordigd was.

Het gaat allemaal nog maar om opiniepeilingen en men weet wat die soms waard zijn, maar de kans is niet gering dat er een nooit geziene polarisatie in de Griekse politiek komt en dat het land zelfs onbestuurbaar zou worden. Veel zal afhangen van de opkomst in het land waar zoals in België toch wel kiesplicht bestaat. Bij de verkiezingen van 2009 kwam maar 70% van de stemgerechtigden opdagen en dat was een laagterecord. Grieken weten dat hen vanwege de zwakke overheid hoegenaamd niets zal overkomen als ze beslissen niet naar het stemhokje te trekken, maar het zou wel een zware klap zijn voor de Griekse democratie.

RUILHANDEL EN KOOKBOEK

Op 14 februari schreef ik in De Morgen een soort open brief aan mijn oude maat Mikis Theodorakis, een uiting van ongerustheid over de evolutie waarin Hellas zich bevindt: van een aangenaam, vriendelijk en gastvrij land naar een bitse en hardvochtige natie waar armoede, wanhoop en xenofobie opgeld maken. ‘Mikis, ze maken ons land kapot’, luidde de titel en ik heb mij even het recht veroorloofd om dit ‘ons’ te gebruiken. Meer dan vier decennia trek ik immers minstens een keer jaarlijks naar Griekenland, naar het échte, want ik ben nog nooit op een van de Neckermann-eilanden geweest.
Door die bezoeken beschouw ik mij als een geadopteerde zoon van het land van Mikis en Yannis Markopoulos, Maria Farantouri en Melina Mercouri, Yannis Ritsos en Konstantinos Kavafis. En ik kijk dus met lede ogen naar hoe dat land voor de bijl gaat en het volk door Europa, het IMF en de Wereldbank naar de afgrond wordt geduwd omdat ‘zijn eigen politieke klasse saneringsbevelen uitvoert die door machtige buitenlandse instanties worden opgelegd’.
‘Ik weet wat de Griekse ziel is en waar ze woont, omdat ik het van de Grieken zelf geleerd heb’, durf ik schrijven en ook nog ‘...dat de Grieken armoedzaaiers zijn geworden, de straten van Athene vol liggen met daklozen, de pensioenen op een derdewereldniveau staan, uitgebrande kantoorgebouwen smeulen, de jongeren massaal weglopen naar het buitenland, de ouderen in hun dorpen alleen nog maar feta en olijven hebben’.
Natuurlijk was dat artikel een beetje een subjectief journalistiek staaltje, een liefdesverklaring én wanhoopskreet over iets wat een puinhoop is geworden. Maar het geeft wel de stemming weer die ik tijdens en na de recente antiregeringsbetogingen in Athene heb vastgesteld: een klimaat van grote vertwijfeling, uitzichtloosheid, het zoeken naar zondebokken en bereidheid tot geweld.

Onder druk van buiten wordt het land kapot gesaneerd en Yannis modaal is daar het eerste slachtoffer van. De gevolgen zijn echt al zichtbaar in de straten van de hoofdstad, waar het prestigieuze hotel Megali Britannia nog wel steeds op het Platteia Syntagmatos ligt, maar het centrale plein is steeds vaker een slagveld eerder dan een groot vierkant met uitnodigende terrasjes.
Als het dat weer wel even is, zit de Griek daar nu twee uur met één koffietje, in tegenstelling tot nog niet zo lang geleden. Het parlement op hetzelfde plein is steevast door de politie afgegrendeld en lijkt op een versterkte vesting in plaats van op een huis van de democratie.
Verderop is het ooit bruisende Omoniaplein na zonsondergang een doodse bedoening geworden, waar men ‘s avonds best kan wegblijven. Het ‘Dievenstraatje’ achter het plein - eigenlijk Odos Menandrou - is door ordetroepen omsingeld en tot inactiviteit veroordeeld. Tot voor kort was het een openbare markt waar alles te koop was wat ergens tussen schip en wal was gevallen - gsm’s, namaakcd’s, sigaretten en drugs natuurlijk. Vaak aangeboden door illegalen die er van leefden, nu hangt aan de meeste huizen het bord ‘Te koop’, zonder hoop dat een koper komt opdagen. De illegalen zijn verdwenen en bewoners, die vaak niet meer weten hoe hun huishuur te betalen, zeggen laconiek ‘er is niets meer te stelen in Griekenland, alles is al weg’.

De crisis heeft het centrum van Athene veranderd. Meer en meer daklozen hebben alleen nog een stuk karton om in de straten te liggen of ze kraken in brand gestoken kantoren om er een onderdak te vinden. Winkels sluiten bij de vleet, koffiehuizen zitten half leeg en mensen bewaren hun geld liever thuis dan het aan de banken toe te vertrouwen.
Bankiers zijn even gehaat als de door de Grieken vervloekte politie. Zelfs de orthodoxe kerk, die altijd met alle regimes heeft mee geheuld, heeft nu een vleugje kritiek. Patriarch Ieronymos heeft een brief gestuurd naar de regering waarin hij het had over de pijnlijke en ‘uitermate onrechtvaardige maatregelen’, die een ‘sociale ontploffing’ tot gevolg kunnen hebben. De Grieks-orthodoxe kerk is inmiddels met gaarkeukens en voedselbedelingen begonnen, met name in een land dat in de 21^ste eeuw lid is van de Europese Unie.
Griekse jongeren staan aan te schuiven voor visa om werk te kunnen vinden in de VS, Canada en Australië. Vele anderen zijn al naar de Europese Unie vertrokken, waar ze geen visum voor nodig hebben en waar ze vaak familie hebben wonen. Vlucht naar het buitenland lijkt veel perspectiefloze jongeren een oplossing. Het peilingsinstituut ‘Kapa Research’ is tot een ontstellende vaststelling gekomen: van de 5.000 ondervraagden tussen de 20 en de 35 jaar heeft liefst 70% geantwoord zo snel mogelijk weg te willen uit Griekenland. De conservatieve krant Kathemirini schreef een tijdje geleden: ‘Een golf van jonge Grieken verlaat hun land, terwijl studenten in het buitenland beslist hebben niet naar huis terug te keren. Geen enkele goed opgeleide maakt bij ons een kans. Het is dramatisch, maar velen willen zo snel mogelijk weg.’

Mikis Theodorakis zei tijdens een van de betogingen eerder dit jaar dat het ‘om maatregelen gaat die de dood van Griekenland zullen inluiden’, maar er zijn er ook altijd wel die iets vinden. De tractor is weer opgedoken in het straatbeeld van Athene. Die zijn van de boeren die uit het platteland naar de hoofdstad afzakken. Ze komen hun aardappelen, fruit en groenten rechtstreeks aan de hoofdstedelingen verkopen en schakelen zo de tussenhandel uit, die dus op zijn beurt naar zijn winsten mag fluiten en doembeelden van sluiting begint te zien. Buiten de grote steden zelf is ruilhandel sowieso alweer de normaalste weg van zakendoen geworden en is geld nog maar in tweede instantie een betaalmiddel.

Ook Eleni Nikolaidou heeft iets gevonden om het eigen huishoudbudget op te vijzelen: je schrijft een besteller die snel uitverkocht is en in herdruk moet. Haar kookboek Hongerrecepten, dat de modale Griek leert hoe hij goedkoop eten op tafel krijgt, breekt dezer dagen verkooprecords in het geteisterde land, tot verbazing van de schrijfster en tevredenheid van haar uitgever. De historica heeft maandenlang opzoekingen gedaan in kranten uit de jaren 1941-1945, de Duitse bezetting dus, en vastgesteld dat haar landgenoten toen uitermate vindingrijk waren in het bereiden van ‘hongermaaltijden’ die nu eenmaal nodig waren tijdens de oorlogsjaren. Vertrekpunt was voor haar de vaststelling dat negen op de tien hedendaagse Grieken door de crisis gedwongen worden naar de goedkopere voedingswarenwinkels te trekken om in te kopen. En ja, tegen hun zin, vaak naar ketens van Duitse origine.
Nikolaidou heeft al een dozijn boeken geschreven over de toneelauteur Aischylos, de mathematicus Archimedes, de Olympische Spelen en de veldslag bij Marathon, maar die hebben nooit het grote publiek bereikt. Dat ze zoveel Hongerrecepten verkoopt is merkwaardig in het kleine Griekenland, vooral in een tijd waarin de mensen hun elektriciteitsrekening en zelfs huishuur nog nauwelijks kunnen betalen en men geredelijk zou mogen aannemen dat ze zeker geen boeken meer kopen.
Zelf zegt ze geen vergelijking te willen maken met de traumatische bezettingsjaren, toen mensen echt door hongersnood omkwamen, maar de Griekse consumentenorganisatie Kepka heeft wel vastgesteld dat het inkoopgedrag van de Grieken veranderd is. Cafés, terrassen en restaurants draaien een lagere omzet, de Grieken kopen nog nauwelijks schoenen, de vleesverkoop daalt en vissers delen in de havens een deel van hun vangst gewoon uit, gepensioneerden doorzoeken de vuilnisbelten van de markten en het ministerie van Onderwijs ziet zich vandaag verplicht om gratis warme maaltijden op de scholen uit te delen, hoewel in de sector onderwijs drastisch wordt bespaard.

Eleni Nikolaidou is lang niet de enige die denkt dat ‘Griekenland voor de poorten van de hel staat’. En ze vraagt: ‘Wat denken die Europeanen en onze regering? Welke economie wordt gered door een algemene verarming van de bevolking en een neergang van de markt?’ Dat is ook wat de bekende econoom Dennis Snower van het Instituut voor Wereldeconomie in het Duitse Kiel stelt. (Süddeutsche Zeitung 23/02/2012) ‘Het failliet van Griekenland is nog lang niet afgeweerd, het land heeft daar wellicht 25 jaar voor nodig. In zo’n tijdspanne heeft een land een grotere kans op redding. De Europeanen maken een plan en de Grieken moeten het toepassen, maar dat werkt niet omdat het de Grieken opgedwongen wordt en ze hoegenaamd geen stimulans krijgen. Nu wordt Griekenland kapot bespaard.’
Dat vindt Matthias Mors in dezelfde krant (29/03/2012) eveneens. Mors was de leider van de commissie die de Europese Unie eerder dit jaar naar Athene stuurde om de Grieken te helpen orde op zaken te stellen voordat het tweede hulppakket er aan zou komen. ‘Met dit pakket is het land nog niet uit de miserie, wie denkt dat na de internationale hulp alles vanzelf zou lopen, vergist zich. In de tweede helft van dit jaar zal men zien welke kant het uitgaat.’
Volgens hem is een economische opbloei evengoed mogelijk als de totale ineenstorting en wordt een en ander nu spijtig genoeg vertraagd omdat verkiezingen en regeringsvorming op komst zijn. Mors zegt nog dat Griekenland niet naar het statuut van ‘permanente subsidieontvanger’ mag afglijden en dat redelijk snel zal blijken of het land de euro zal kunnen behouden. Hij meent dat de Grieken er ‘eigenbelang bij hebben dat alles functioneert’ en dat ze nog ‘zware offers’ zullen moeten brengen, maar dat ‘het niet zo is dat wij hen iets zouden opdwingen’. En ten slotte maakt hij een conclusie waar alleen een eurocraat in zijn beveiligde luxesuite kan opkomen: ‘dat er een anti-Duitse stemming zou bestaan, is fout, daar heb ik in Athene niets van gemerkt.’

NAZI-ANGELA

Natuurlijk zijn er anti-Duitse gevoelens. Ten onrechte, maar ze laaien vaak hoog op. Griekse media en delen van de bevolking zijn ervan overtuigd dat hun ellende allemaal de schuld van Berlijn en Angela Merkel is. De tekeningen van de bondskanselier in nazi-uniform blijft men met graagte verspreiden, affiches van nazi-Angela hangen in de straten, de media houden ware haattirades tegen al wat Duits is en Duitse toeristen worden op straat te rede gesteld. Helemaal onterecht want het zijn net zij die veel geld het land binnenbrengen. Wie deze stemming niet wil zien, is zijn hotel niet uit geweest.

Verre van mij om ook maar te willen insinueren dat de Grieken zelf bij dit alles geen schuld treft. De miljarden zware reder, de kleine bediende, de slager in de markthal, de kapper op het meest veraf gelegen eiland - ze proberen allemaal om de fiscus voetje te lichten. En dat met name al jàren. De Grieken, niet de Belgen, zijn Europees kampioen belastingontduiking.
Het is ook vrij simpel in een land waar de overheid zelf jarenlang met valse cijfers en begrotingen werkte en ex-ministers en hoge ambtenaren er geen probleem mee hebben dat in het openbaar ook toe te geven. Een land dat over geen adequaat apparaat beschikt om belastingen te innen, waar niet eens een kadaster bestaat, een algemene laisser aller-mentaliteit woekert, de kerk de grootste grondbezitter van de natie is en totaal aan de overheid ontsnapt, waar de overheid zich ongecontroleerde uitgaven veroorlooft, waar vriendjespolitiek de normaalste zaak van de wereld is en corrupte ambtenaren zich laten betalen voor een of andere stempel. De wet is in Griekenland nooit onoverkomelijk, voor niemand en de overheid is te zwak, te onwillend om ze te doen naleven.

De Grieken mogen diep in eigen boezem kijken alvorens een beschuldigende vinger naar Berlijn of de hele EU uit te steken. Twee kleine voorbeelden illustreren hoe verziekt deze staat en zijn politiek bestel wel zijn.
Toen het nieuwe Akropolis-museum aan de voet van de wereldberoemde heuvel in Athene open ging (in 2009) lekte uit dat het overgrote deel van de bouwvakkers die daaraan hadden gewerkt uit Kalamata afkomstig waren. Dat is de stad van Antonis Samaras, toen minister van Cultuur, nu voorzitter van de conservatieve regeringspartij Nea Demokratia en een man die zijn ambities om eerste minister te worden nog lang niet heeft opgeborgen.
Evangelos Venizelos, x-aantal keren minister geweest, heeft voor vele miljarden euro het protserige Olympische dorp in Athene uit de grond laten stampen toen de Spelen in 2004 terug naar het thuisland kwamen. Hij was toen minister en vond voor het prestige van Griekenland het vele geld wel waard. De Grieken zullen daar nog jaren aan afbetalen, terwijl het hele complex overbodig is en grotendeels staat te verkommeren. Venizelos is nu PASOK-voorzitter en ook hij ziet zich binnen afzienbare tijd op de premierszetel zitten.

Cliëntelisme, dat is een van de Griekse ziekten die de Europese dokter nu zou moeten genezen omdat zijn Griekse collega daar niet meer toe in staat is of het zelfs niet wil. Een betoger in de straten van Athene riep mij zo zijn eigen, weliswaar onhaalbare, oplossing in de oren en was vast overtuigd van de genezende kracht van deze therapie. ‘Al onze politici moeten het land uitgezet en vervangen worden’.

*Frank Schlömer
Buitenlandjournalist De Morgen *

Griekenland - besparingen - financiële crisis

Samenleving & Politiek, Jaargang 19, 2012, nr. 4 (april), pagina 35 tot 43

• Griekenland
• besparingen
• financiële crisis