MEER EVENWICHT IN IDENTITEIT VAN MOSLIMJONGEREN

De identiteit van moslimjongeren wordt vaak gereduceerd tot hun etnische en religieuze identiteit, maar zij maken, zoals alle mensen, echter deel uit van verschillende sociale groepen en beschikken aldus ook over meerdere identiteiten. In tegenstelling tot vroeger wordt cultuur niet langer beschouwd als een statisch fenomeen, maar als een dynamisch concept dat verbonden is aan een bepaalde tijd en plaats. Omwille van hun migratiecontext is de zoektocht van moslimjongeren naar een eigen identiteit een ware evenwichtsoefening. Ze komen in hun identiteitsontwikkeling in confrontatie met zichzelf en de omringende wereld. Ze komen in aanraking met andere mensen in verschillende sociale structuren die ongetwijfeld belangrijke invloed hebben op hun identiteitsontwikkeling. Maar evenzeer geldt dat ze vaak geconfronteerd worden met boodschappen in hun eigen gemeenschap en daarbuiten wat hun zelfbeeld tekent. Wanneer moslimmeisjes in de eigen gemeenschap strijden voor gelijkheid, botsen ze daarbuiten op stereotype denkbeelden en vooroordelen ten aanzien van hun geloof. Ze hebben niet alleen het gevoel dat er een communicatiekloof ontstaat tussen henzelf en bepaalde leden van de eigen gemeenschap, ze hebben dat gevoel ook bij bepaalde groepen van de autochtone bevolking.

Hun identiteitsontwikkeling is een moeilijk proces waarin ze geconfronteerd worden met keuzes en beslissingen, terwijl de nood aan ondersteuning vaak onbeantwoord blijft. Specifieke vragen in verband met rolpatronen, seksualiteit, relatievorming, aanvaarding, … werpen zich op terwijl ze het gevoel hebben dat men ze tot niemand kan richten. Ook de strijd voor gendergelijkheid binnen de moslimgemeenschap moet binnen het breder kader van deze identiteitsontwikkeling gezien worden. Meer dan ooit worden jongeren geconfronteerd met veranderende man-vrouwverhoudingen en dit zorgt voor de nodige moeilijkheden in relaties. De meetingpoints zijn discussiefora voor moslimjongeren waarmee we beogen het debat rond gendergelijkheid open te breken. De focus ligt op het bevorderen van de interne emancipatie van moslimjongeren die zich afspeelt binnen de eigen culturele en religieuze context door ze bewust te maken van hun identiteit waarbij ze kracht kunnen putten uit hun eigen religieuze waarden.

AANPAK MEETINGPOINTS

Onder begeleiding van Mohammed Cheppih streefden we ernaar een respectvolle dialoog tussen de seksen te doen ontstaan over partnerkeuze, man-vrouwverhoudingen en seksualiteit. Cheppih is een theoloog uit Nederland die studeerde aan de Islamitische universiteit van Medina, Saoedi-Arabië. Hij was voorzitter van de Nederlandse tak van de Moslim Wereld Liga en is de initiatiefnemer van het stichten van een moskee in Amsterdam, de Poldermoskee. Hij verzorgt in Nederland heel wat lezingen en vormingen over islam en de maatschappij waarmee hij vooral jongeren weet aan te trekken. Loutfi Belghmidi, journalist bij de VRT Nieuwsredactie, was onze moderator van dienst en heeft de gesprekken in goede banen geleid. De meetingpoints vonden plaats in het Ecohuis, gelegen in het putteke van Borgerhout, een mooie locatie die centraal gelegen is en over de nodige infrastructuur beschikt om dergelijke bijeenkomsten te organiseren. Tegelijk is het een veilige omgeving waar jongens en meisjes elkaar kunnen ontmoeten. Om de meetingpoints op gang te brengen gebruikten we steeds een filmpje met straatinterviews waarin jongeren hun ongezouten mening gaven over partnerkeuze, man-vrouw-verhoudingen, seksualiteit,… In 2009 vonden zo een aantal van die meetingpoints plaats, met uiteenlopende thematieken: islamitische visie op man-vrouwrelaties (religie versus cultuur); partnerkeuze (negatieve beeldvorming, nood aan ontmoetingsplaatsen, verwachtingen, migratiehuwelijken, eigen keuze?); de huwelijksrelatie tussen partners (rolpatronen, polygamie, echtscheidingen); en seksualiteit (wat mag en niet mag, belang communicatie).

Op 28 juli 2009 vond een terugkom- en evaluatiedag plaats. Om de meetingpoints af te sluiten, werd een barbecue georganiseerd waar ongeveer 100 jongeren afkwamen. Dit gaf hen de kans om elkaar in een ongedwongen sfeer beter te leren kennen en verder te discussiëren. De namiddag werd gevuld met een quiz en een optreden van stand-up comedian Arbi El Ayachi. Op deze dag hebben we ook een algemene evaluatie gemaakt van de meetingpoints. De opkomst van de jongeren was groot. Op elke meetingpoint waren er 50 tot 70 jongeren aanwezig van tussen de 20 en 35 jaar. De visies van jongens en meisjes botsten inderdaad en het gebrek aan juiste kennis omtrent islamitische beginselen zorgde vaak voor hevige discussies. Cultuur en geloof werd vaak door elkaar gehaald, maar door de tussenkomst van theoloog Mohammed Cheppih waren de jongeren in staat om bepaalde visies in een juist perspectief te plaats en/of bij te sturen. Op die manier zijn we er niet alleen in geslaagd om vooroordelen tussen jongens en meisjes te doorbreken, maar ook om via kennisoverdracht jongeren bewust te maken van hun islamitische identiteit. We hebben ook een bevraging gedaan aan de hand van een vragenlijst waaruit blijkt dat de jongeren enthousiast waren over het initiatief en dat de behoefte naar dergelijke initiatieven groot is. Jongeren zijn bovendien ook duidelijk zoekende naar een partner en gebruiken dergelijke gelegenheden om iemand te leren kennen.

De meetingpoints maken duidelijk dat jongeren behoefte hebben om te praten over wat er mis gaat in hun gemeenschap en hebben nood aan handvaten in hun identiteitsontwikkeling. Islam vormt een belangrijk aspect in hun leven, maar is niet allesbepalend. Jongeren zijn immers bereid komaf te maken met dominerende dogma’s wanneer ze over de juiste informatie beschikken.

Lamia Cheba
Stafmedewerker Federatie Marokkaanse Verenigingen

Samenleving & Politiek, Jaargang 17, 2010, nr. 1 (januari), pagina 31 tot 32

• project in de kijker
• meetingpoints