In elk nummer kan u voortaan een interview lezen van bekende en minder bekende personen. We willen ons niet beperken tot Vlamingen, maar ook buitenlandse persoonlijkheden zullen we gaan opzoeken en interviewen. Zoals u zal merken, zullen de interviews doorgaans iets langer zijn dan de interviews die u normaal gezien in de dagbladpers kan lezen. Dit houdt ook in dat de interviews vanuit een minder traditioneel perspectief worden benaderd. In dit eerste nummer is Sampol-redactielid Jan de Zutter naar Amsterdam getrokken en heeft met de voorzitter van PvdA, Lilianne Ploumen, een razend interessant gesprek gehad.
Naast de interviews kan u onder de rubriek ‘project in de kijker’ een voorstelling vinden van een vernieuwend en maatschappelijk relevant idee of project dat minder bekend is maar volgens ons een grote maatschappelijke meerwaarde heeft of kan hebben. De bedoeling van deze rubriek is om de discussie aan te wakkeren. Het zal niet altijd gaan over reeds gerealiseerde of opgestarte projecten, ook uitstekende ideeën kunnen hier aan bod komen. Misschien worden deze ideeën door iemand opgepikt en verder uitgewerkt, misschien kunnen mensen zich verenigen rond een idee en samen inspanningen leveren om het te concretiseren. Het gaat over (potentieel) zeer praktische implementaties en niet meteen over academisch onderbouwde argumentaties en betogen. We hebben gemerkt dat er ontzettend veel fantastische ideeën en projecten bestaan in binnen- en buitenland. Jammer genoeg zien veel van deze dingen amper het daglicht. Wij hopen met deze rubriek de horizont wat open te breken, mensen te prikkelen, aan te moedigen. In dit eerste nummer hebben we een project van de Nederlander Willie Smits opgenomen. Hij kocht grote oppervlakten onvruchtbare grond in Indonesië en plantte er suikerpalmen waaruit biobrandstof wordt gewonnen. Het unieke aan dit project is dat suikerpalmen enkel kunnen gedijen in bossen met een grote diversiteit.
Een derde nieuwigheid of verandering is de opname van acht bladzijden portfolio met beelden van fotografen, cartoonisten, tekenaars, grafici…. Eén beeld kan soms meer zeggen dan een uitgewerkte tekst. Met deze portfolio’s willen we u, de lezer, prikkelen met het perspectief en de invalshoek die beeldende kunstenaars ons aanbieden. En misschien vindt u er een zinswijze die nieuw was, die u aanzet om bepaalde verschijnselen op een andere nieuwe manier te bekijken en misschien wakkert het zelfs uw creativiteit aan om nieuwe ideeën te ontwikkelen. We zijn niet weinig trots dat we in dit eerste nummer acht schitterende foto’s kunnen publiceren van de Antwerpse topfotograaf Herman Selleslags.
Daarnaast behouden we uiteraard datgene waarvoor Sampol bekend is, de essays. Binnen deze rubriek kunnen twee vormen van essays worden onderscheiden. Enerzijds het vulgariserende wetenschappelijk essay en anderzijds het opiniërende essay. Alhoewel het onderscheid tussen beide soorten essays vaak flinterdun is, willen we met het vulgariserend wetenschappelijk essay academici uit hun tent lokken om voor een groter publiek hun onderzoeksresultaten kenbaar te maken. Het is voor hen een uitstekende gelegenheid om de maatschappelijke relevantie van hun werk aan te tonen en hun werk bekendheid te geven. Vaak zijn het sociologen en politicologen die gemakkelijk hun weg vinden naar Sampol. Toch willen we deze rubriek ook openstellen voor onderzoeksresultaten uit andere wetenschappelijke disciplines met belangrijke maatschappelijke en politieke consequenties. In het opiniërende essay worden expliciete stellingen ingenomen en beargumenteerd zonder dat ze noodzakelijkerwijs het resultaat zijn van academisch wetenschappelijk onderzoek. Het gaat hier in essentie om een maatschappelijk of politiek verschijnsel dat wordt bekritiseerd of becommentarieerd met argumenten in de meest ruime zin.
Dit eerste nummer illustreert meteen dat het onderscheid tussen beide essayvormen vaak artificieel is. We hebben uitstekende bijdragen over het (dis)functioneren van het Belgische politieke systeem van Kris Deschouwer en Frederik Verleden. Fons Leroy belicht op een sterk analytische en beleidsmatige manier de werkloosheid in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Een vierde, zeer uitgebreid essay is van de hand van Rudi Vander Vennet. Op een uitstekende manier analyseert hij het beleidsdocument van de SPD over de hervorming van de financiële sector naar aanleiding van de financiële crisis en formuleert hij eigen voorstellen om financiële rampen in de toekomst te vermijden.
Kritische stukken over het maatschappelijk en politiek functioneren van onze samenleving en samenlevingen in het algemeen zijn vanzelfsprekend op hun plaats in dit blad. En u kan dus zulke stukken blijven verwachten. Maar als geëngageerd tijdschrift is meer nodig dan enkel en alleen kritische bijdragen. Samenleving en politiek zou ook een stuwende kracht moeten zijn, moet ook een blad zijn waar nieuwe ideeën vorm kunnen krijgen of afgetoetst kunnen worden bij een groter publiek. Sampol zou, samen met andere initiatieven, een dynamiek moeten kunnen creëren van vooruitgang en verandering voor een betere samenleving. Het is hierboven reeds vermeld, het tijdschrift moet prikkelen, aanzetten tot, confronteren, creëren, ontwikkelen,… Het moet met andere worden een steentje bijdragen tot het formuleren van (creatieve) oplossingen en aansluiten bij de samenleving van vandaag.

Met de inhoudelijke veranderingen van het tijdschrift is ook een vormelijke verandering gepaard gegaan. Het blad wordt voortaan uitgegeven op minimaal 64 pagina’s met ingelijmde bladen. U heeft het misschien opgemerkt, er loopt een S, de eerste letter van Sampol, in een grote vorm van de voorkaft naar de achterkaft. Voortaan wordt deze ook in vier kleuren gedrukt. De vormgeving van de voorkaft wordt ook doorgetrokken op de binnenpagina’s van het tijdschrift. De creatieve breinen achter dit ontwerp zijn Jan Mannaert en Dirk Bicker. De unieke iconen per rubriek zijn ontworpen door Jan Baelus, student animatietechnieken aan de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten in Gent. De nieuwe look en invulling van Samenleving en politiek was niet mogelijk geweest dankzij de deskundige begeleiding en het doorzettingsvermogen van Wim Vermeersch. De uitdrukkelijke steun van Herman Balthazar, de verantwoordelijke uitgever en voorzitter van de Stichting Gerrit Kreveld (als Bezinnings- en Initiatiefcentrum voor een Sociale Democratie uitgever van dit blad), maakte het plaatje volledig en was de doorslaggevende factor voor de realisatie van de vernieuwde Sampol. U, als lezer, zou er wel bij moeten varen. U krijgt nu 10 nummers van minstens 64 pagina’s voor de totale prijs van 39 euro, dat is nog geen tien cent per bladzijde. Wij hopen dan ook van harte dat u met volle teugen kan genieten van uw tijdschrift.

Heel wat opiniemakers en intelligente mensen, zonder te willen uitsluiten dat deze twee kenmerken niet combineerbaar zijn in één en dezelfde persoon, voorspellen u een barslecht 2009. Het zijn inderdaad bewogen tijden. Ons politiek systeem draait vierkant en het functioneren van ons economisch en financieel systeem roept steeds meer fundamentele vragen op. Elke crisis legt de zwakheden van een samenleving bloot en creëert nieuwe problemen. Daardoor ontstaan nieuwe noden, oude komen in alle hevigheid en duidelijkheid terug aan de oppervlakte. Het wordt dus een moeilijk jaar. Een jaar vol uitdagingen. Een jaar waarin Vlaamse en Europese verkiezingen worden gehouden en waar het afwachten blijft of de ‘nieuwe’ federale regering in het zadel zal blijven. Het wordt in ieder geval een jaar waarin de politiek uitdrukkelijk zijn rol zal moeten opeisen. Na een miserabel onmachtig politiek jaar, hopen we van harte dat 2009 het jaar is waarin de politiek zijn comeback maakt. Het zou dus een boeiend jaar kunnen worden, een jaar waarin de ongelijkheden tussen verschillende bevolkingsgroepen kleiner worden, een jaar waarin wordt samengewerkt voor een betere samenleving, een jaar waarin voor alle burgers van het land het jaar hopelijk beter eindigt dan het is begonnen.

Namens de hele redactie wensen wij u in 2009 daarnaast alle kracht, inzicht en creativiteit toe en uiteraard een schitterende gezondheid!

Patrick Vander Weyden
Hoofdredacteur Samenleving en politiek

edito - Samenleving en politiek

Samenleving & Politiek, Jaargang 16, 2009, nr. 1 (januari), pagina 1 tot 3

• redactioneel
• Samenleving en politiek
• edito