De titel verwijst wellicht naar het zwartboek over het communisme. En ongetwijfeld valt ook van het kapitalisme een inventaris te maken van de misdaden van het systeem. De twee Oostenrijkse journalisten klagen echter wantoestanden aan van bedrijven of zelfs merken. Dat is niet helemaal hetzelfde, maar het levert toch wel materiaal om wakker van te blijven. De opsomming kan onmogelijk volledig zijn, ook al is de lijst van bedrijfsportretten in het tweede deel van het boek encyclopedisch van opvatting. Het materiaal is niet altijd nieuw. Men vindt er de helaas klassiek geworden verhalen over kinderarbeid waar ook grote merken gebruik van maken. Verhalen ook over vervuiling, oneerlijke prijzen voor grondstoffen, ... Triest, maar bekend, ook al blijft het goed dat een en ander verzameld is. Enkele hoofdstukken zijn echter spectaculairder. Neem dat over tantalium, een grondstof voor GSM’s en computers. Deze wordt vandaag in omstandigheden gewonnen die alleen maar te vergelijken zijn met de hoogdagen van het kolonialisme. Met undercovertechnieken ontmaskeren de auteurs misdadige praktijken van farmaceutische bedrijven. In het tweede deel van het boek zijn bedrijfsportretten opgenomen. Per bedrijf krijg je een korte beschrijving van de producten die het maakt, een aantal bedrijfsgegevens, een overzicht van de beschuldigingen, een antwoord op de vraag wat je er kunt aan doen (niet meer kopen of berichten sturen) en een aantal adressen voor meer informatie. De lijst is niet volledig en zou misschien wat meer aan België aangepast moeten zijn, maar blijft toch bruikbaar.

Samenleving & Politiek, Jaargang 9, 2002, nr. 7 (september), pagina 55

• boekbespreking